 |
 |
Azərbaycanda “Sürücülük vəsiqəsinin təsviri”, “Sürücülük vəsiqəsinin spesifikasiyası”, “Sürücülük vəsiqəsinin nümunəsi” təsdiq edilib.
Bununla bağlı sənədləri Baş nazir Novruz Məmmədov imzalayıb.
Sənədə əsasən, motosikletləri, kvadrisiklləri, trisiklləri, avtomobilləri, tramvayları və trolleybusları idarə etmək üçün sürücülük vəsiqəsi (bundan sonra - vəsiqə) 85,60 mm x 53,98 mm ölçüdə olmalıdır.
Vəsiqənin üz tərəfinin yuxarı sol küncündə ətrafı gilyoşdan ibarət ellips işarəsi daxilində Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq yol hərəkətində fərqlənmə nişanı - “AZ” yazılır, onun altında Azərbaycan Respublikası Dövlət bayrağının rəngli təsviri verilir, sağında “AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI”, həmin sözlərin altında “SÜRÜCÜLÜK VƏSİQƏSİ”, ingilis dilində “Republic of Azerbaijan” və “Driving licence” sözləri yazılır. Vəsiqənin aşağı sağ küncündə elektron daşıyıcının mövcudluğunu göstərən xüsusi işarə təsvir olunur, yuxarı sağ küncündə (OVİ - opticaly variable ink) müxtəlif rakurslar altında rəngini dəyişən təhlükəsizlik elementi ilə hazırlanmış Azərbaycan Respublikasının xəritəsinin təsviri verilir, sol tərəfində 6 rəqəmi ilə nömrələnmiş vəsiqə sahibinin 26 mm x 22 mm ölçüdə fotoşəkli üçün yer nəzərdə tutulur və fotoşəklin altında 7 rəqəmi ilə nömrələnmiş vəsiqə sahibinin imzası əks olunur.
Üz tərəfinin orta hissəsində 1., 2., 3., 4a., 4b., 4c., 4d., 5., 8. və 9. rəqəmləri yerləşdirilir və həmin rəqəmlərdə vəsiqə sahibinin soyadı, adı və atasının adı, doğulduğu tarix və yer, vəsiqənin verildiyi tarix, vəsiqənin etibarlılıq müddətinin qurtardığı tarix, vəsiqəni vermiş qurumun adı, vəsiqə sahibinin fərdi identifikasiya nömrəsi, vəsiqənin nömrəsi, vəsiqə sahibinin yaşayış yeri, vəsiqə sahibinin idarə etmək hüququna malik olduğu nəqliyyat vasitələrinin kateqoriyaları (altkateqoriyaları) qeyd olunur. Sözlə yazılan məlumatlar Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində və ingilis dilində yazılır.
Vəsiqənin arxa tərəfinin:
1. sol tərəfində - 1. Soyadı/Surname, 2. Adı və atasının adı/Name and patronymic, 3. Doğulduğu tarix və yer/Date and place of birth, 4a. Vəsiqənin verildiyi tarix/Date of issue, 4b. Etibarlıdır/Date of expiry, 4c. Vəsiqəni vermiş qurumun adı/İssuing authority name, 4d. Fərdi identifikasiya nömrəsi/Personal identification number, 5. Vəsiqənin nömrəsi/Licence number, 6. Fotoşəkil/Photo, 7. Vəsiqə sahibinin imzası/Signature of the holder, 8. Yaşayış yeri/Place of residence, 9. Kateqoriyalar (altkateqoriyalar)/Categories (subcategories), 10. Verildiyi tarix/Date of issue, 11. Etibarlılıq müddəti/Date of expiry, 12. Əlavə məlumat və ya məhdudiy-yətlər/Additional information or limitations, 14. Digər qeydlər/Other information sözləri yazılır.
2. Sağ tərəfində sütunları 9, 10, 11 və 12 rəqəmləri ilə işarələnmiş cədvəl əks olunur, 9 nömrəli sütunda kateqoriyalara (altkateqoriyalara) və hər bir kateqoriyalara (altkateqoriyalara) aid nəqliyyat vasitələrinin növlərini bildirən piktoqramlar göstərilir. Cədvəlin alt hissəsində digər məlumatların əks olunması üçün 14 rəqəmi ilə nömrələnmiş sətir nəzərdə tutulub.
Vəsiqənin daxilində təmassız oxuna (yazıla) bilən elektron daşıyıcı (çip) yerləşdirilmişdir. Vəsiqədə mövcud olan məlumatlar həmin elektron daşıyıcıya (çipə) rəqəmsal formatda kodlaşdırılaraq yazılır. Elektron daşıyıcıya (çipə) məlumatlar Azərbaycan Respublikasının dövlət dilində və ingilis dilində köçürülür.
Vəsiqədə Azərbaycan Respublikasının Dövlət bayrağı və xəritəsi, fon şəkli olaraq Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi, tarixi abidələri və milli naxışları təsvir olunur.
Motosikletləri, kvadrisiklləri, trisiklləri, avtomobilləri, tramvayları və trolleybusları idarə etmək üçün yeni sürücülük vəsiqəsi kartları aşağıdakı minimal xüsusiyyətlərə malikdir:
1. “İSO/İEC 7810 Kimlik kartları - Fiziki xüsusiyyətlər” beynəlxalq standartının tələblərinə cavab verir,
2. sürücülük vəsiqəsi kartının ölçüləri - İD-1 formatlı 85,60 mm x 53,98 mm ölçülü, laminasiya olunmamış halda kartın qalınlığı - 0,76 mm, dəyirmi künclərin radiusu bütün künclər üzrə bərabər olmaqla - 3,18 mm intervalındadır,
3. vəsiqənin elektron daşıyıcısı (çipi) məlumatların yazılmasını və oxunmasını təmin edir. Elektron daşıyıcı (çip) 64 kilobaytdır və uzunmüddətli hökumət sənədləri üçün modul texnologiyasında induktiv qoşulmanın xüsusi versiyasına uyğun gəlir,
4. “İSO/İEC 14443 Kimlik kartları - Təmassız inteqrasiya dövrə kartları - Yaxınlaşdırma kartları” beynəlxalq standartların tələblərinə cavab verir (“A” tipli və ya “B” tipli təmassız kart),
5. NFC (Near Field Communication - Yaxın Sahədə Kommunikasiya) təhlükəsiz kommunikasiya texnologiyasını tam dəstəkləyir,
6. “FİPS 140-2” kriptoqrafik modullar üzrə kompüter təhlükəsizliyi standartını ən azı “Səviyyə 2” həddində dəstəkləyir,
7. təhlükəsizlik alqoritmləri və parametrləri üzrə “ETSİ SR 002 176” standartlarını dəstəkləyir və RSA üçün ən azı 1024 bit, AES üçün ən azı 128 bit, DSA elliptik əyrilər üçün ən azı 160 bit açar uzunluğunu dəstəkləyir,
8. ən azı “Secure Hash Algorithm SHA - 2” biristiqamətli təhlükəsiz heş alqoritmini dəstəkləyir,
9. sürücülük vəsiqəsi kartının materialı uzunömürlülük və dözümlülük baxımından yüksəkkeyfiyyətli xüsusi təyinatlı materialdan hazırlanır, xüsusi qoruyucu təbəqə çəkilməklə yazılar etibarlı şəkildə mühafizə olunur,
10. ətrafı gilyoşdan ibarət ellips işarəsi daxilində Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq yol hərəkətində fərqlənmə nişanı - “AZ” hərfləri ilə yazılmış şəffaf holoqrafik plyonka, “Qobustan qayaüstü” rəsmləri formasında hazırlanmış gilyoş, təhlükəsizlik elementləri ilə tərtib olunmuş arxa fonda Heydər Əliyev Mərkəzinin binasının təsviri, (İRİS print) “göy qurşağı” üsulu ilə hazırlanmış gilyoş, ultrabənövşəyi çap texnologiyası və mikromətn, (OVİ - opticaly variable ink) müxtəlif rakurslar altında rəngini dəyişən elementdən hazırlanmış Azərbaycan Respublikasının xəritəsi, “Driving licence” sözünün altında yerləşdirilmiş qızılı rəngli eninə düz xətt (iridescent), arxa tərəfinin alt hissəsində qızılı rəngdə eninə bir-birini təkrarlayan 18 “buta” fiqurundan ibarət elementlər, ultrabənövşəyi işıqda görünən Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbi və səkkizguşəli ulduzun təsviri, o cümlədən bilərəkdən səhvlərlə yazılmış mikromətn vəsiqənin təhlükəsizlik elementlərini özündə cəmləşdirir.
İstər sosial şəbəkələrdə, istərsə də kütləvi informasiya vasitələrində bu haqda yüzlərlə yazılar, yüzlərlə faktlar var. Lakin real bir nəticə gözə görünmür.
Söhbət “28 may” metrostansiyasının arxasında, Azərbaycan Dəmiryol Vağzalının qarşısında toplaşan şəxslərdən, yaxud “qara bazar” nümayəndələrindən gedir. Xeyli müddət əvvəl orada bir nəfərin saxlanılması ilə bağlı məlumat yayılsa da, artıq əraziyə baxış keçirilmir, dəqiq desək, nəzarət edilmir.
Yolumuzu oradan saldıq, artıq o işlə məşğul olan insanlar o qədər sərbəstləşiblər ki, əllərində qalın pul dəstəsi “Dollar-manat” qışqıra-qışqıra gəzirlər. Hətta polislərin gözləri qarşısında.
Adamlardan birinə yaxınlaşdıq, deyir ki, 1 dolları 1.7 AZN-ə, 1.6 AZN-i 1 dollara dəyişirlər. Hətta deyir ki, ərazidə ondan münasib qiymətə dəyişən olsa adını da dəyişər.
Soruşduq ki, maksimum neçə dollar dəyişə bilərsiniz?
Adam çəkinmədən deyir ki, üstümdə olan qədər dəyişərəm, bəs eləməsə yarım saata nə qədər desən, dəyişərəm.
Ərazidə “Dollar-dollar” deyə gəzişən daha biri ilə həmsöhbət olduq. Eynən əvvəl danışdığımızın dediyi kimi oldu, bu daha bahaçıl idi. Deyir ki, ancaq böyük məbləğdə pullar dəyişir. Yəni öz dilində desək, xırda-xuruş alverlə işi yoxdur. Ancaq 5 mindən yuxarı olan işləri götürür. 1 dolları 1.65 manata, 1.7 manatı 1 dollara dəyişir. Böyük rəqəmlərlə işlədiyi üçün adamın əlində hesablama cihazı da var. Söhbətləşə-söhbətləşə metroya tərəf gəldik. Metronun qarşısında da əlində pul dəstəsi gəzişənlər var. Xatırladaq ki, fərdi şəkildə vətəndaşın dolları manata, yaxud da manatı dollara dəyişməsi qanunsuz bank fəaliyyəti sayılır ki, bu da qanunla qadağandır.<iframe width="426" height="326" src="https://www.youtube.com/embed/-HPZwlALdpg" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
Prezident İlham Əliyevin göstərişi ilə müalicə olunmaq üçün Türkiyəyə göndərilən Ağsu şəhər sakini, 1990-cı il təvəllüdlü Murad Zamanov Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə İstanbul şəhərindəki “Liv Hospital”da gözlərindən iki dəfə əməliyyat olunub.
Report xəbərinə görə, o, bu gün səhər saatlarında Bakıya qayıtdığını bildirib:
“Ağır əməliyyat keçdi, amma şükürlər olsun ki, hər şey yaxşı oldu. Görmə qabiliyyətim əvvəlkinə nisbətən yaxşılaşdı. Müalicəm Bakıda davam etdiriləcək. Gözlərimi əməliyyat edən həkimlər Bakıda məni müalicə edən həkimlərlə mütəmadi olaraq əlaqə saxlayacaqlar”.
O, Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban Əliyevaya təşəkkürünü bildirib.
Qeyd edək ki, Murad Zamanov göz təzyiqi xəstəliyindən əziyyət çəkir.
Xatırladaq ki, Prezident İlham Əliyev Ağsuya səfəri zamanı şəhərin Firdovsi küçəsində Həcər Zamanovanın ailəsi üçün inşa edilən yeni üçotaqlı evdə görülən işlərlə tanış olub.
Həmin vaxt H.Zamanova nəvəsi Murad Zamanovun gözlərinin əməliyyata ehtiyacı olduğunu bildirib. Dövlət başçısı isə bununla bağlı Heydər Əliyev Fonduna göstəriş verəcəyini deyib:
“Siz narahat olmayın. Lazım olarsa, biz onu xaricə də göndərərik”.
Salyanda daşqın fəlakətinin olması an məsələsidir.
Bu barədə AzEuroNews.com-a məlumat verən sakinlərin sözlərinə görə, Babazanlı yaşayış mərkəzində torpaq sürüşmələri və su sızmalar əleyhinə tikilən bəndlər sovet dövründən qaldığından uçulub.
Artıq burada tez-tez torpaq sürüşmələri və su sızmaları baş verir. Təkcə 2016-ci ildə istifadəyə verilən və Babazanlı ilə rayon mərkəzini birləşdirən körpü ətrafında Kür çayında su axının təmizlənməsi üçün Azərbaycan Avtomobil Yolları Agentliyi tərəfindən uzunluqları sağ sahildə 108+108 =216 metr, sol sahildə isə 70+72=142 metr olan qazma-doldurma svay əsaslı monolit beton istinad divarları tikilib. Həmin divarlar bu gün də salamatdır.
Problem isə, sovet dövründən qalan və ötən illərdə bir dəfə də təmir olunmayan beton bəndlərdir ki, onlar da Azərbaycan Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyətinin balansındadır. Bu quruma 2006-cı ildən Əhməd Əhmədzadə rəhbərlik edir. Təkcə ötən ilin mart ayında bu quruma 21 milyon manat dövlət vəsaiti ayrılıb.
Qurumun 2018-ci ildə gördüyü işlə bağlı saytında verdiyi məlumatda qeyd olunur ki, Kür, Araz və onlara qovuşan dağ çayları boyunca salınan torpaq mühafizə bəndlərinin 133 km-lik hissəsində möhkəmləndirmə işləri görülüb və 3890,0 kbm həcmində daş və beton məmulatları ilə sahilbərkitmə işləri yerinə yetirilib. Suvarma sistemlərində və kollektor-drenaj şəbəkələrində 62,0 mln.kbm həcmində lildən təmizləmə işləri görülüb, 5837 hidrotexniki qurğu, 5203 subartezian quyusu, 276 nasos stansiyası təmir edilib
Əhməd Əhmədzadə
Çay məcralarında 17,2 mln.kbm həcmində məcratəmizləmə işləri aparılıb, 10,3 min kbm şax-daş və faşın, 2,9 min kbm qabion bəndlər quraşdırılıb və daş-beton bəndlərdə 18,4 min kbm həcmində təmir işləri yerinə yetirilib. Görülən tədbirlər nəticəsində suvarılan torpaq sahələri əsasən suvarma suyu ilə tam təmin edilib. Respublika üzrə bütün kənd təsərrüfatı bitkiləri 1392,8 min hektar sahədə orta hesabla 3,2 dəfə suvarılıb. 2018-ci il ərzində bütün mənbələrdən, o cümlədən dövlət büdcəsindən, Dövlət Neft Fondundan və Dünya Bankından ayrılmış vəsaitlər hesabına 16 ədəd yeni və 28 ədəd keçid obyektlərində layihələndirmə, əsaslı tikinti-quraşdırma, yenidənqurma və bərpa işləri görülüb.
Sakinlər deyir ki, hazırda təhlükəli vəziyətlə bağlı dəfələrlə Salyan Rayon İcra Hakimiyyətinə, Fövqəladə Hallar Nazirliyinə və eləcə də, Meliorasiya və Su Təsərrüfatı Açıq Səhmdar Cəmiyyətinə müraciət etsələr də, konkret bir addım atılmayıb.
Hazırda bu ərazidə reallıq nədən ibarətdir? Gəlin birlikdə baxaq:<iframe width="425" height="325" src="https://www.youtube.com/embed/6wJHK7wqOqo" frameborder="0" allow="accelerometer; autoplay; encrypted-media; gyroscope; picture-in-picture" allowfullscreen></iframe>
Sumqayıtda yerləşən uşaq bağçasında azyaşlının müəlliməsi tərəfindən zorakılığa məruz qaldığı iddia olunur. Rəhbərlik isə bunu inkar edir və şər-böhtan adlandırır. O, “əgər belə bir hal baş veribsə, polisə şikayət etsinlər, araşdırılsın” söyləyir.
Minval.info xəbər verir ki, hadisənin şəhərin 14-cü məhəllədə yerləşən 2o saylı uşaq bağçasında yaşandığı bildirilir.
Belə ki, 2014-cü il təvəllüdlü Ramal İbrahimovun sözlərinə görə, Zahidə adlı müəlliməsi tərəfindən fiziki zorakılığın qurbanı olub. Bu səbəbdən azyaşlının üzündə qançır izləri əmələ gəlib.
Minval.info-ya göndərilən videonu lentə alan azyaşlının anası Reyhan Quliyeva “Yetimçiliklə uşaq böyüdürük, onu da belə edirlər. Müdriyyət hara baxır? Kim edib bunu? Deməmisən, müdriyyətə? Görün nə gündədir uşaq?!” deyərək qəzəbini ifadə edib.
Azyaşlı isə anasına “Müdriyyətə demişəm. Ən birinci Zahidə (müəlliməsi – red.) vurdu, sonra isə Zəhra” cavabını verib.
İddiayla bağlı 20 saylı uşaq bağçasının direktoru Nüranə Həsənova ilə əlaqə saxladıq. Bağça müdirəsi deyilənlərin tamamilə yanlış və şər-böhtan olduğunu dilə gətirdi:
“Bu bağçada elə bir hadisə baş verməyib. Ola bilsin, uşaqlar dalaşıb. Müəllimə tərəfindən zorakılığın yaşanması mümkün deyil. Burada kameralar var. Uşaq bizə deyib ki, öz yaşıdı ilə dalaşıb. Ramalın videoda elə deməsinə səbəb anasının onu elə öyrətməsidir. Müəllimə ümumiyyətlə, uşaq vurmur. Bu, ola bilməz. Səhər uşaq burada faktiki deyib ki, maşın sürürmüş qabağına yoldaşı çıxıb və dalaşıblar. Əgər elə bir hadisə olubsa, polisə şikayət edərdilər də, niyə sizə deyirdilər?! Bölməyə müraciət olunsun, biz də araşdıraq”.
N.Huseynovanın sözlərinə görə, valideyn uşağını vaxtlı-vaxtında bağçaya gətirmir: “O zaman Ramalı bağçadan çıxarmalıyıq? Biz ona güzəşt edirik, amma belə olmamalıdır”.
Bağça direktoru “nəyə görə sizə qarşı bu iddianı irəli sürüb” sualına “bilmirəm” cavabını verib:
“Reyhan xanım səhər burada bizimlə gözəl insan kimi, səmimi danışıb. Uşağı da dindirmişik. Özünün, müəlliməsinin, hətta mənim yanımda söhbət etmişik. Gərək mən onu videoya çəkərdim, səhv etmişəm. Bilməmişəm, o cür münasibətin qarşısında sizə şikayət ünvanlayar. İndi uşaqların yatan vaxtıdır, saat 14-dür. İstəmirəm onları oyadım. Yuxudan dursunlar, onu videoya çəkərik. Uşaq özü deyirdi ki, məni Ayla ilə Zəhra vurdu. Qızın biri çox aqressivdir”.
<iframe src='https://bax.tv/player/58872.html' width='560' height='315' frameborder='0' allowfullscreen></iframe>
Məhkəmə-Hüquq Şurasında qaynar xətt yaradılacaq.
Bu, prezident İlham Əliyevin “Məhkəmə-hüquq sistemində islahatların dərinləşdirilməsi haqqında” fərmanında öz əksini tapıb.
Qeyd olunub ki, hakimlərin müstəqilliyinin təmin edilməsi, məhkəmələrin fəaliyyətinə müdaxilə və digər neqativ halların aradan qaldırılması məqsədilə müvafiq məlumatların qəbulu üçün qaynar xətt yaradılmalıdır.
Bundan başqa, Məhkəmə-Hüquq Şurasına hüquq pozuntularına və Hakimlərin Etik Davranış Kodeksinin pozulması hallarına yol verən hakimlərin intizam məsuliyyətinin labüdlüyünü təmin etmək tapşırılıb.
“Diqlas” ticarət mərkəzində mağaza, anbar icarəyə götürmüş zərər çəkmiş sahibkara 10000 manat maddi yardım veriləcək.
ONA xəbər verir ki, bu, İqtisadiyyat Nazirliyinin Kollegiyasının təsdiq etdiyi “Bakı şəhərinin Nizami rayonundakı ticarət mərkəzində baş vermiş yanğın nəticəsində zərər çəkmiş sahibkarlara maddi yardım göstərlməsi Qaydası”nda əksini tapıb.
Piştaxta və digər sahə icarəyə götürmüş zərər çəkmiş sahibkara isə 2000 manat maddi yardım ediləcək.
Maddi yardım zərər çəkmiş sahibkara dəymiş ziyandan artıq ödənilmir.
Zeynal Məmmədli: “5-6 adamı yığıb, moderator tipli veriliş təqdim etməklə maraqlı, nüfuzlu veriliş əldə etmək olmur”
Son zamanlar telekanallarda xeyli yeniliklər, mövzu baxımından rəng müxtəlifliyi müşahidə olunmaqdadır. Məlum olduğu kimi, bir müddət bundan əvvəl “Azərbaycan Televiziyası və Radio Verilişləri” QSC-nin nəzdində Bədii Şura yaradılıb. Xalq artistləri Mübariz Tağıyev, Siyavuş Kərimi, Faiq Sücəddinov, Mənsum İbrahimov, Fidan Hacıyeva, Fəxriyyə Xələfova, Təranə Muradova, Ramiz Quliyev, şair, əməkdar incəsənət xadimi Baba Vəziroğlu, Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin rektoru, əməkdar incəsənət xadimi Ceyran Mahmudovanın da təmsil olunduğu şura kanalda nümayiş olunan nümayiş olunan ədəbi-bədii və musiqili veriliş, proqram və layihələrdə aparıcıların danışıq, davranış və geyim tərzi, (bu, verilişlərə dəvət olunmuş müğənnilərə də aiddir) bədii tərtibatına nəzarət edir, öz irad və təkliflərini verir.
Eləcə də İctimai Televiziyanın getdikcə daha fərqli, maraqlı formatda verilişlər təqdim etməyə çalışdığı müşahidə olunmaqdadır. Digər televiziya kanallarına gəldikdə isə hələlik gözə çarpan yeniliklərə rast gəlinmir.
Bəs televiziya kanallarında daha hansı yeniliklərə ehtiyac var?
Mövzu ilə bağlı ekspert Zeynal Məmmədli “Yeni Müsavat”a danışıb: “Son zamanlarda televiziya kanallarını diqqətlə izlədiyimi deyə bilmərəm. Lakin bəli, müəyyən dəyişikliklər nəzərə çarpır. Bu dəyişiklikləri belə təsəvvür edin - bir stəkan çirkli suya bir-iki damcı saf su tökülür və yaxud 1 stəkan saf suya çirkli su əlavə olunur. Yəni hər iki halda prosesi tamamilə saf, təmiz hesab etmək olmaz. Əsas odur ki, proses başlasın”.
Zeynal Məmmədli televiziya ekranlarında müsbət dəyişikliklərin olduğunu vurğuladı: “Hazırda AzTV-də müsbət dəyişikliklər var. Artıq aktual mövzulu debata bənzər verilişlər müşahidə olunur. Arzulayırıq ki, bunun davamı gəlsin. AzTV və İTV dövlət tərəfindən maliyyələşən televiziya kanallarıdır. Bu cür televiziyalar cəmiyyət maraqlarını öndə tutmalı, cəmiyyətin bütün kəsimlərini əhatə edəcək verilişlər olmalıdır. Yəni iqtidar-müxalifət deyil, bütün kəsimlərdən olan insanların iştirak etdiyi verilişlər təqdim edilməlidir. Çünki keçid dövrü yaşayan ölkələrdə birdən-birə yetkin siyasi partiyalardan yetkin dözümlülük tələb etməkdən söhbət gedə bilməz. İlk növbədə bir şəkildə cəmiyyətin özünün durumu öyrənilməli, müzakirə edilməlidir”.
Ekspert qeyd etdi ki, insanların özünü ifadə etməsinə şərait yaradan proqramlara ehtiyac var: “Bu danılmaz faktdır ki, Azərbaycan vətəndaşları müxtəlif səbəblərdən özünü ifadə etməkdə çətinlik çəkir. Səbəb isə budur ki, şəxslərin ya buna savadı çatmır, çünki məlum olduğu kimi, bizdə təhsil çox zaman formal olur və yaxud fikir söyləməyə cəsarəti çatmır, ona elə gəlir ki, öz fikrini ifadə etsə, nəsə olacaq. Bu da sovet dövründən qalmış düşüncələrdir və bu günə kimi davam etməkdədir. Təəssüf ki, bu gün də insanlar susmağa üstünlük verir. Düşünürəm ki, diskussiya verilişləri insanların özünü ifadə etməsinə şərait yaradacaq. Həmçinin arzu olunandır ki, cümhuriyyət tariximizlə bağlı silsilə verilişlər hazırlansın. Bu, çox önəmlidir. Həmçinin görkəmli şəxsiyyətlərimizlə bağlı verilişlərə ehtiyac var. Bu tip verilişləri bu cür düşünmək olar - forması əyləncəli, amma hədəfi maarifləndirici, öyrədici olsun. Təhsil proqramlarına da çox ciddi ehtiyac var. Amma bu tip verilişlər çox maraqlı olmalıdır. 5-6 adamı yığıb, moderator tipli veriliş təqdim etməklə maraqlı, nüfuzlu veriliş əldə etmək olmur”.
Sığorta dələduzluğu günün “dəbdən düşməyən” qonularındandır. Dövlət Sığorta Kommersiya Şirkəti Qarabağ əlillərinin, şəhid ailələrinin qanpulunu dələduzluqla mənimsəyir, özəl sığorta şirkətləri də sığorta olayı baş verəndə üzərlərinə götürdükləri öhdəliyi yerinə yetirmirlər.
Ən böyük dələduzluq “reqress dələduzluğu”, yəni öhdəliyin başqasının üzərinə qoyulmasıdır. Bu dələduzluq avtomobil yiyələrinin üçüncü şəxslərə vurduqları ziyanın ödənilməsi hallarında geniş yayılıb. Bu sahədə vəziyyət o həddə çatıb ki, hətta sığorta hadisəsinin - qəzanın səbəbkarı kimi yola çıxan mal-heyvan yiyələrindən “reqress iddia dələduzluğu” ilə ödəniş tələbi alınır. Təsəvvür edin, “heyvanın yol hərəkəti qaydasını pozmasına” görə yiyəsi cəzalanır.
“Diqlas”ın yanması sığorta məsələsini yenidən ən yuxarı səviyyədə gündəmə gətirdi. Bəlli oldu ki, sığorta şirkətləri sahibkarlıq obyektlərini yanğından sığortalamaqda maraqlı deyillər. Bu maraqsızlıq risk dərəcəsinin böyüklüyü ilə izah olunur. Bəs digər bədbəxt olaylardan necə, onları sığortalamaq da risklidir?
Sadəcə, sahibkarların, vətəndaşın sığorta şirkətlərinə inamı yoxdur, problem bundadır. “Diqlas” həm ölçülərinə, həm də işçilərin sayına görə yetərincə iri obyektdir. Təbii ki, yiyəsi də sıradan sahibkar yox, ən iri məmurlardandır. Ona görə də “tüstüsü” hələ də “yandırır”! Demək istəyirik ki, belə obyektlərin sığortaçısı elə öz sığorta şirkətləri olur. Sığortası olmasa da, dövlət məmur sahibkarlığının inkişafına yardımını əsirgəmir. Adi sahibkara gəldikdə isə, yanan da sahibkar olur, yaman günə qalan da.
Bir il qabaq - 15 aprel 2018 -ci ildə Ağsu şəhərində iş adamı Sabir Mustafayevə məxsus çörək sexi içindəki inventarla birlikdə yanıb kül olub. Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Əməliyyat İstintaq İdarəsi 12.06.2018-ci il tarixli qərar ilə cinayət işi qaldırılmasından imtina edib. Ədliyyə Nazirliyinin Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzinin məhkəmə tikinti-texniki ekspertizasının 11.06.2018 tarixli 40137 saylı rəyi ilə binaya dəyən ziyan məbləği 75541 manat, inventarlara dəyən ziyan isə 114606 manat müəyyən edilib. Sığortaçı “Azsığorta” şirkəti inventara cavabdehlik daşımadığını, yalnız tikilinin sığortalandığını bildirib və Ədliyyə Nazirliyinin rəyi ilə müəyyən olunmuş məbləği ödəməyə razılıq verib. Lakin bir ildir şirkət nəinki sığorta ödənişi edir, əksinə, dələduzluq yolunu tutub, sahibkara cəmi 15 min 110 manat ödəməyi təklif edir.
“Azsığorta” şirkətinin idarə heyətinin sədri Anar Talıbov yanıb külə dönmüş çörək sexinə dəyən ziyanın ekspert tərəfindən 15 min manat qiymətləndirildiyini açıqlayıb. Sahibkarın Maliyyə Bazarlarına Nəzarət Palatasına şikayəti də sonuc verməyib. Palatadan idarə heyətinin üzvü Əfqan Baxışov bildirib ki, “Azsığorta” şirkətinin ekspertizası dəyən ziyanı 15100 manat dəyərində qiymətləndirib və avtomobilə (?-M.B.) dəyən ziyanın sığorta şirkətinin eksperti tərəfindən yenidən qiymətləndirilməsi təklif olunub. Fikir verin, Palata yanan çörək sexini avtomobillə dəyişik salıb, ekspertiza sahəsində ən yüksək qüvvəyə malik olan Ədliyyə Nazirliyinin Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzinin verdiyi rəyi sığorta şirkətinin rəyindən aşağıda tutur! (?) Özü də 13 dəfə! Ümumi ziyan məbləği 190 min manat olduğu halda, sığorta şirkəti sığorta haqqı aldığı sığortalaya cəmi 15 min pul təklif edir! Belədə hansı nəzarətdən, hansı bədbəxt olaydan sığortalanmaqdan söhbət gedə bilər?
Fövqəladə Hallar Nazirliyi yanğın zamanı dəyən ziyanın ödənilməsinin sığorta şirkətinin səlahiyyətinə aid olduğunu, sığorta dələduzluğuna qarışmaq səlahiyyətinin olmadığını vurğulayıb. Göründüyü kimi, bütün çabalar, yollar sığorta dələduzluğuna aparır. Sığorta sahibkarlığı da məmurların monopoliyasında olduğundan yanan sahibkarın tüstüsü təpəsindən çıxır.
Məğrur BƏDƏLSOY
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin “Əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi sahəsində əlavə tədbirlər haqqında” 25 fevral 2019-cu il tarixli sərəncamı ilə aprelin 1-dən sosial müavinət və təqaüdlər 100 faiz artırılmaqla yanaşı, yeni təqaüd növlərinin təsis edilməsi də nəzərdə tutulub.
Sərəncama əsasən, I qrup əlilliyi olan şəxslərə və sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlara qulluq edənlərə Prezidentin aylıq təqaüdü (50 manat) təsis edilib. Bəs bu təqaüdlərin ödənişi necə aparılacaq və təyin olunması üçün hansı sənədlər tələb ediləcək?
Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyindən Minval.info-ya bildirlib ki, hazırda bununla bağlı müvafiq icra mexanizmi hazırlanır.
“Sağlamlıq imkanları məhdud uşaqlara qulluq edənlərə təyin olunan təqaüdün onlara ödənilən sosial müavinətlə birgə ödənilməsi, bunun üçün hər hansı bir sənədin tələb olunmaması nəzərdə tutulur.
I qrup əlilliyi olan şəxslərə qulluğa görə təqaüd isə qulluq edən şəxsin özünə ödənəcək. Hazırlanmış ilkin layihədə qulluq edənin müəyyən edilməsi üçün tələb olunan sənədlərə qulluq edənin şəxsiyyət vəsiqəsi, müvafiq yerli icra hakimiyyəti orqanının vətəndaşın I qrup əlilliyi olan şəxsə qulluq göstərməsinə dair arayışı və Dövlət Sosial Müdafiə Fondunun yerli bölməsinə ərizəsi daxildir”.