Türkiyəli lider Türk Şurasının Bakıda keçiriləcək VII iclasında iştirak edəcək
Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan oktyabrın 3-də Azərbaycana səfər edəcək.
Bu barədə özəl olaraq Türkiyə hökumətindəki mənbə bildirib.
Mənbənin sözlərinə görə, türkiyəli lider Türk Şurasının Bakıda keçiriləcək VII iclasında iştirak etmək üçün, eləcə də qurumun 10 illiyinə həsr olunmuş tədbirə qatılmaq üçün Azərbaycana səfər edəcək.
Qeyd edək ki, Türk Şurası 2009-cu il oktyabrın 3-də Naxçıvanda yaradılıb. Şuranın məqsədi üzv dövlətlər arasında hərtərəfli əməkdaşlığı inkişaf etdirməkdir.
Türk Şurasına Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Özbəkistan və Qırğızıstan daxildir. (Trend)
“Ermənistanın qurduğu, ancaq özünü çox açıq şəkildə göstərən tələyə düşmək olmaz”
Milli Məclisin komitə sədri “Yeni Müsavat”a danışdı və maraqlı mətləblərə toxundu
Deputat, Milli Məclisin Beynəlxalq münasibətlər və parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin sədri, Azərbaycan-Amerika Birləşmiş Ştatları parlamentlərarası əlaqələr üzrə işçi qrupunun rəhbəri Səməd Seyidov “Yeni Müsavat”a geniş müsahibə verib. ABŞ-Azərbaycan əlaqələri, Ermənistan rəhbərliyinin son təxribatçı bəyanatları və torpaqlarımızın azad olunması imkanlarından bəhs edən söhbətimizi təqdim edirik:
– Səməd bəy, ABŞ-ın Azərbaycana 100 milyon dollar məbləğində yardım ayırmaq qərarı erməniləri kifayət qədər narahat edib. Vaşinqtonun Azərbaycanla bağlı qərarına müxtəlif prizmalardan yanaşılır. Sizdəki məlumat və ehtimallar nədən ibarətdir?
– Bu, sadəcə, hansısa bir cizgi deyil. Bu, ermənilərin uzun illər beynəlxalq səviyyədə apardığı siyasətin yavaş-yavaş iflasa uğramasının cizgiləridir. Yəqin ki, siz bilirsiniz, biz bir müddət bundan əvvəl ABŞ-daydıq. ABŞ-da olanda elə məhz Konqresdə Beynəlxalq Əlaqələr Komitəsinin bununla bağlı dinləmələrində iştirak etdik, müzakirələri izlədik. Konqresmenlərlə görüşəndə konkret olaraq bəzi fikirləri də çatdırdıq. O fikirlərdən biri də bundan ibarət idi ki, Ermənistan ABŞ Konqresinə, ümumiyyətlə, ABŞ hökumətinə müraciət edərək Dağlıq Qarabağ üçün onlara pul ayrılmasını istəyib. Bunlar Dağlıq Qarabağda “minadan təmizlənmə işləri üçün” xüsusi yardım istəmişdilər. Yəni bu ad altında, özündə humanitar məqsədi ehtiva edən məsələ kimi müraciət etmişdilər. Sonra isə ermənilər özləri Suriyaya Ermənistan hərbçilərini göndərdilər ki, erməni qoşunları bu ölkədə minadan təmizləmədə – humanitar missiyada iştirak etsinlər. Biz də Amerikada bu sualı qaldırdıq. Amerikanlar da bu sualı qaldırdılar ki, sizin minadan təmizləmə humanitar missiyası ilə bağlı belə imkanlarınız varsa və siz Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinin qərarı ilə “effektiv şəkildə Dağlıq Qarabağı idarə edirsiniz”sə, ona maliyyə, iqtisadi və bütün başqa yardımları göstərirsinizsə, başqa sözlə desək, işğal etmisinizsə, onda niyə Suriyaya minadan təmizlənmə ilə bağlı hərbçi göndərirsiniz, öz qoşunlarınız elə Qarabağda minadan təmizləməklə məşğul olsunlar da! Amma siz ora hərbi mütəxəssislərinizi ora göndərmirsiniz, ancaq bunun üçün Amerikadan pul istəyirsiniz. Eyni zamanda hərbçilərinizi Rusiya ilə bir yerdə Suriyaya göndərirsiniz. Bu, nə deməkdir? Ora ayırmağa pulunuz varsa, bura niyə vermirsiniz, pulunuz yoxdursa, Amerikadan niyə istəyirsiniz? Ona görə də hesab edirəm ki, ABŞ Dövlət Departamentində, Konqresində, Ağ Evdə bu məsələləri kifayət qədər başa düşən insanlar əyləşib. Onlar ABŞ-ın maraqlarını çox gözəl başa düşürlər.
– Belə hesab etmək olarmı ki, sizin okeanın o tayına etdiyiniz səfər də Azərbaycan həqiqətlərinin yayılması və Azərbaycana maliyyə yardımının ayrılması ilə bağlı qərarın verilməsi üçün təkan rolunu oynayıb?
– Söhbət yalnız bizim səfərdən getmir. Təbii ki, cənab prezidentin apardığı siyasətin nəticəsidir. Bu yaxınlarda bir neçə dəfə ABŞ və Rusiyanın baş komandanlığı Bakıda görüşməklə bağlı öz siyasi iradələrini ortaya qoymuşdular. Bundan başqa, bir müddət əvvəl Con Boltonun buraya gəlməsi, Azərbaycanın aktiv TAP və TANAP layihələrinə Qərbin müsbət münasibəti və dəstəyi… Yəni bu, kompleks bir məsələdir, hansısa bir səfərin nəticəsi deyil. Biz sadəcə bu məsələlərin canlı şahidi olduq. Təbii, biz də həqiqətləri çatdırmışıq. Ancaq bunu siz dediyiniz formada qiymətləndirmək həm təvazökarlıqdan uzaqdır, həm də reallıqdan. Biz hamımız öz yerimizdə işlərimizi görürük. Ancaq ümumi şəkildə Azərbaycanın siyasəti regionda həm Qərblə, həm Şərqlə, həm Şimal, həm də Cənubla cəmimi münasibətlərin qurulmasını tələb edir və bunun əsasında durur. Ancaq Ermənistan hamını aldatmaq niyyətini güdür.
– Yeri gəlmişkən, Nikol Paşinyan Xankəndindəki çıxışında “Dağlıq Qarabağ Ermənistandır. Nöqtə” deməklə bütün dünyaya, beynəlxalq hüquqa meydan oxudu. Bununla bağlı nə demək olar?
– Paşinyan iki gün əvvəl “Dağlıq Qarabağ Ermənistandır. Nöqtə” deyir, ancaq bir gün sonra Prezident Aparatının əməkdaşı bildirir ki, Paşinyan belə söz deməyib. Yəni deyib, ancaq siz bunu düz başa düşməmisiniz. Bəs biz bunu necə, hansı formada başa düşək? Yəni dünyada eyni sözün ikinci mənası varmı? Heç olmasa bəyanat verirsənsə, de ki, mən dəyərləri, “miatsum”u, daha nəyi nəzərdə tuturam. Amma sən konkret olaraq hətta nöqtəni də qoydun, dedin ki, “və nöqtə”. Nöqtəni qoyursansa və bunu bəyan edirsənsə, ifadəyə görə üzr istəyirəm, kişisənsə, bunun arxasında dayan! Ancaq sabahkı gün özün- özünü, öz katibin, öz işçin vasitəsilə təkzib etmək o deməkdir ki, sən hamını aldatmaq niyyətindəsən. Bu, bir. İkincisi, biləsiniz ki, Paşinyan populist siyasətçi olduğuna görə real məsuliyyəti heç vaxt boynuna götürmək niyyətində olmayacaq. Dağlıq Qarabağ məsələsi isə məsuliyyəti boynuna götürməyi tələb edir, bu məsuliyyəti boynuna götürməyə məhkumdur. Ancaq bundan qaçmaq üçün var gücü ilə Azərbaycanı provokasiyaya çəkir.
– Əksəriyyət hesab edir ki, Ermənistan hakimiyyəti avantürist mövqeyi, təxribatçı davranışları ilə həm də Azərbaycana torpaqlarını geri qaytarmaq şansı yaradır. Bakı İrəvanın yaratdığı bu fürsətdən yararlanmalıdırmı, mənasız danışıqlara Paşinyanın təbirincə desək, nöqtə qoymalıdırmı, hərbi əməliyyatlara qərar verməlidirmi?
– Mən sizə tam səmimi deyim ki, Paşinyan öz siyasəti ilə özünə nöqtə qoyur. Paşinyanın ikinci sətiraltı siyasəti məhz Azərbaycanı bu saat təxribata çəkməkdir və hansısa formada regionda provakativ siyasət apararaq, Azərbaycanı nəyəsə vadar etmək, həmçinin məsuliyyəti öz üzərindən atıb, Azərbaycanın üstünə yıxmaqdır. Ermənistanın nə siyasi, nə iqtisadi, nə hansısa başqa tərzdə gücü yoxdur ki, istədiyi siyasəti, istədiyi islahatları, yaxud dəyişiklikləri Ermənistanda, ya da işğal altındakı Dağlıq Qarabağda aparsın. Vaxt, zaman artıq Ermənistana və Dağlıq Qarabağ separatçılarına işləmir, bu, birmənalıdır! Məhz elə ona görə tez-tələsik belə festivallar, qıcıqlandırıcı sözlər, bəyanatlar verilir. Baxın, Avropa Birliyinə getdi, nələrsə istədi, heç nə əldə edə bilmədi. ABŞ-da burnundan o qədər də ciddi yox, amma çox vacib nöqteyi-nəzərdən zərbə aldı ki, get, işinlə məşğul ol! Başqa istiqamətlər üzrə qonşu ölkələrdə Ermənistanın siyasəti provakativ, populist və məsuliyyətdən qaçmaq niyyətini özündə ehtiva edir.
– Artıq erməni ekspertlər də Paşinyanın ciddi yanlışlıqlara imza atdığını etiraf edirlər və Azərbaycanın zərbə endirəcəyini proqnozlaşdırırlar. Bu mənada Azərbaycan beynəlxalq aləmə qəti mövqeyini elan edə bilərmi ki, artıq Ermənistan hakimiyyəti ilə danışmağın heç bir mənası qalmayıb və torpaqların azad olunmasına qərar veririk?
– Məncə, Azərbaycan Hikmət müəllimin (PA rəsmisi Hikmət Hacıyev-E.P.) verdiyi bəyanatla öz mövqeyini çox düzgün vurğuladı. Yəni bundan sonra baş verəcək hadisələrlə bağlı məsuliyyət Ermənistanın üzərindədir, bu, birincisi. İkincisi, Paşinyanın bəyanatının nə məntiqi, nə də hansısa başqa bir təsiri və gücü ola bilməz. Üçüncüsü və ən əsası bu insan öz-özünü ifşa etməklə məşğuldur. Ona görə də hesab edirəm ki, bu sözləri eşitmək emosional nöqteyi-nəzərdən bizimçün nə qədər ağrılı olsa belə, yaxud onun Qarabağda rəqs etməsi, erməniləri oraya yığması insani nöqteyi-nəzərdən xoşagəlməz məsələ olsa belə, ancaq bu, güclülüyün yox, zəifliyin əlamətidir.
– Amma siz də sualıma cavab vermədiniz. Hərb qərarı verilməlidirmi, yoxsa…
– Mən bu məsələni bir də təkrar edirəm və mənim ciddi fikrimdir: Ermənistanın qurduğu və qurmaq istədiyi, ancaq özünü çox açıq şəkildə göstərən tələyə düşmək olmaz. Azərbaycan bu saat həm hərbi nöqteyi-nəzərdən güclənir, həm beynəlxalq səviyyədə nüfuzu artır, həm beynəlxalq səviyyədə təsir imkanları yüksəlir. Azərbaycanın mövqeyi daha yüksək səviyyədə qəbul olunur. Hər hansı bir məsələ ilə bağlı biz apardığımız siyasəti davam etdirməliyik ki, o, sirkə kimi öz qabını çatladaraq hamı üçün aydın olsun. Necə ki, ABŞ-ın, Avropa Birliyinin atdığı addım. Necə ki, Rusiyanın bəzi rəsmilərinin bu yaxınlarda “Paşinyan ikili oyun oynayır” məzmunlu bəyanatlarını eşitmişik və bundan sonra da eşidəcəyik.
– ABŞ-ın Azərbaycanla bağlı qərarını şərh edən ekspertlərin bir yanaşması da bundan ibarətdir ki, İrəvana dirsək göstərən Vaşinqton bu yolla Azərbaycanı ələ almağa çalışır. Hesab olunur ki, bu, həm də Azərbaycan üzərindən Əfqanıstana həyata keçirilən daşınmalara görə verilən avansdir. Bu iddialarda həqiqət payı varmı?
– Azərbaycanın bu gün gördüyü işlər kəmiyyətcə o dərəcədə geniş, əhatəli işlərdir ki, o, keyfiyyətcə Azərbaycanın siyasətini dəyişdirir. Azərbaycanın dediyim kimi, atıq TAP-ı, TANAP-ı, Bakı-Tiflis-Qarsı, neft kontraktlarının 2050-ci ilədək uzadılması, Qoşulmama Hərəkatı ilə bağlı ən yüksək səviyyədə keçiriləcək zirvə toplantısı, YUNESKO-da rolu, Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə təsir imkanlarının artması, dünyanın ən güclü mərkəzləri ilə normal, adekvat və Azərbaycan xalqının maraqlarının təmin olunması baxımından uğurlu siyasətin aparılması məhz sizin sualınıza cavab verir. Bu gün Azərbaycan regiondakı bəzi ölkələr kimi yox, artıq dünya üçün və dünya güclər, güclü aktorlar üçün hesablaşmağa və mövqeyinin nəzərə alınmasına məcbur edilən bir məmləkətə, bir dövlətə çevrilir. Ona görə də burada söhbət hansısa bir məsələdən getmir. Söhbət Azərbaycanın apardığı işlərin artıq beynəlxalq siyasətə təsir etmək gücündən gedir. Doğrudan da belədir. Merkel regiona gəlir, Ermənistan da gedir, Gürcüstana da, Azərbaycana da gəlir. Ancaq bütün müqavilələr Azərbaycanla bağlanır. Tusk Azərbaycana da gəlir, Gürcüstana da gedir, Ermənistana da, ancaq sazişlər Azərbaycanla bağlanır. Başqa misallar da çəkmək olar və bunların sayı çoxdur. Bu, ona dəlalət edir ki, bu gün regionun geosiyasi xəritəsinin formalaşdırılmasında ən aktiv rollardan birini oynayan Azərbaycandır. Təbii, buna görə də Azərbaycanla hesablaşırlar və onun mövqeyini nəzərə alırlar.
– Bütün bunların nəticəsi olaraq torpaqlarımızı nə zaman azad edə biləcəyik?
– Bir tarixi zərurət mövcuddur. O, mövcud tarixi zərurətin vaxtı gəlsin deyə, gündəlik ardıcıl işləmək lazımdır. Məncə, Qarabağı qaytarmaq, torpaqlarımızı işğaldan azad etmək üçün ordumuzun yüksəlişi ilə yanaşı, ordumuzun qüdrətinin artırılması ilə yanaşı, gördüyümüz işləri daha yüksək səviyyədə icra etmək lazımdır. Bu, bir. İkincisi də bununla yanaşı, dərk etmək lazımdır ki, müasir dünyanın öz danışıq tərzi, münasibətləri qurmaq tərzi mövcuddur. Çox sevinirəm ki, son zamanlar, xüsusilə də islahatlarla bağlı Azərbaycan iqtisadi göstəriciləri ilə yanaşı, məhz dünya tərəfindən qəbul olunan dili də mənimsəyərək, yüksək səviyyədə öyrənərək danışmağa başlayır.
Cəlilabad rayon İcra Hakimiyyəti başçısının müavini, İctimai-siyasi və humanitar məsələlər şöbəsinin müdiri Dürdanə Əliyeva vəzifəsindən azad edilib.
Minval.info “report”a istinadən xəbər verir ki, bununla bağlı icra başçısı Namiq Zeynalov müvafiq əmr imzalayıb.
Başçının digər əmri ilə bu vəzifəyə Elnarə Həsənova təyin olunub.
E.Həsənova bu təyinata qədər Cəlilabad Rayon İcra Hakimiyyəti başçısı aparatının aparıcı məsləhətçisi vəzifəsində çalışıb.
Türkiyənin Nəqliyyat və infrastruktur naziri Mehmet Cahit Turanın APA-ya müsahibəsi
– Cənab nazir, Bakı-Tbilisi-Qars (BTQ) dəmiryolu xəttinin 2017-ci ildə Bakıda baş tutan açılış mərasimində Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev bu tarixi İpək Yolunun Avrasiyanın nəqliyyat xəritəsinin önəmli hissəsi olacağını bildirmişdi. Bu mövzuda Türkiyə tərəfin mövqeyi necədir?
– Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu layihəsini Çin tərəfindən irəli sürülmüş “Bir Kəmər – Bir Yol” layihəsi ilə birlikdə qiymətləndirərdim. 2015-ci ilin mart ayında açıqlanan layihə Asiya, Avropa və Yaxın Şərqi birləşdirən nəhəng infrastruktur, nəqliyyat, investisiya, enerji və ticarət şəbəkəsi yaratmağı hədəfləyir. Ölkələrimizin artan ticarət həcmindən və investisiya mühitindən daha çox qazanmasını təmin etmək üçün əsas nəqliyyat dəhlizlərinə qoşulmalı və nəqliyyat infrastrukturlarımızı bu baxımdan ələ almalıyıq.
Türkiyə “Orta Dəhliz” adlandırılan Çin – Mərkəzi və Qərbi Asiya dəhlizi üzərindədir. Türkiyənin mövqeyi belədir ki, “Bir Kəmər – Bir Yol” layihəsinə ilə bağlı aktiv siyasət aparılmalıdır. Türkiyə “Yeni İpək Yolu” layihəsi adlandırılan Orta Dəhliz Şərqlə Qərb arasındakı mövcud xətləri tamamlamaqda və təhlükəsiz səfərlər təşkil etməkdədir.
17 ildir, ölkəmizin nəqliyyat siyasətinin əsas istiqaməti Çindən Londona fasiləsiz çatdırılmanı təmin etmək üçün genişmiqyaslı infrastruktur sərmayələri reallaşdırmaqdır.
Uzaq Şərqdən Avropaya qədər uzanan, əsrlər boyu ticarət karvanlarının əsas yolu olan Orta Dəhlizin – tarixi İpək yolunun inkişafı üçün həm Anadoluda, həm də Qafqaz və Orta Asiyada dəmiryolu şəbəkələrinin təşkili və magistral yolların inteqrasiyası sahəsində uzunmüddətli fəaliyyətlərimiz davam etməkdədir. Bu məqsədlə Asiya-Avropa-Yaxın Şərq fonunda çoxşaxəli nəqliyyat şəbəkəsini inkişaf etdirmək üçün əhəmiyyətli addımlar atılır, ölkə daxilində şərq-qərb və şimal-cənub istiqamətlərində nəqliyyat əlaqəsini yaxşılaşdıracaq layihələr də həyata keçiririk. Çünki “Bir Kəmər-Bir Yol” layihəsinin gələcəyi bizim coğrafiyamızı əhatə edir. İnanırıq ki, Anadolu, Qafqaz və Orta Asiya üçbucağında nəqliyyatın yaxın gələcəkdəki vəziyyəti indikindən bir neçə dəfə inkişaf etmiş durumda olacaq. Əlbəttə, bu dəhliz xalqlar arasında təkcə iqtisadi deyil, həm də mədəni və sosial əlaqələri də inkişaf etdirəcək. Buna görə Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xətti Çin və Orta Asiyadan ölkəmizə gələn bütün yolları birləşdirən infrastruktur kimi böyük əhəmiyyətə malikdir. Bu layihə yalnız 3 ölkəni birləşdirmir. İngiltərəni, Fransanı, Belçikanı, Almaniyanı, Avstriyanı, Macarıstanı, Serbiyanı, Bolqarıstanı, Türkiyəni, Gürcüstanı, Azərbaycanı, Qazaxıstanı, Türkmənistan və Çini bir-birinə bağlayır.
Bakıdan Qarsa qədər olan 829 km dəmir yolu xətti Xəzər Tranzit Orta Dəhliz xəttinin önəmli hissəsini tamamlayır. Ancaq bu layihənin əhəmiyyəti qarşıdakı illərdə daha aydın anlaşılacaq. Çünki bu gün Çinlə Avropa arasındakı ticarət dövriyyəsi gündəlik 1,5 milyard dollar həcminə çatıb. Bu ticarət axınının artaraq 5-6 il ərzində gündəlik 2 milyard dolları aşması gözlənilir.
Bu çərçivədə Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolu xəttinin tam gücü ilə işləməsi və bu xətti tamamlayan yolların başa çatdırılması çox vacibdir. Digər tərəfdən Marmaray Boru Keçidi, Yavuz Sultan Səlim Körpüsü, Şimali Mərmərə şosesi və Avrasiya Tuneli, Osman Qazi Körpüsü, sürətli qatar və yüksək sürətli qatar xətləri, Şimali Egey Limanı, Gebze Orhanqazi-İzmir şosesi, 1915 Çanaqqala Körpüsü, İstanbul Hava limanı kimi meqa layihələrlə də bu dəhlizin təmin etdiyi faydanı daha da artırmağa çalışırıq. Xüsusilə, bu dəhlizin davamı olacaq nəhəng layihələri dövlət və özəl qurumlarınla birgə həm sürətli, həm daha az xərclə, həm də özəl sektorun dinamikasından istifadə edərək həyata keçiririk.
– BTQ xətti üzrə indiyədək nə qədər yük daşınıb? Bu ilin sonuna və ortamüddətli perspektivdə yükdaşımalar üzrə proqnozunuz necə olacaq?
– BTQ xətti fəaliyyətə başladığı gündən indiyədək 3527 vaqonla 210 min ton yük daşınıb. Daşınmalar artmaqdadır. BTQ dəmiryolu xəttində qısa müddətdə 1 milyon ton, orta müddətə 3 milyon ton, uzun müddətə isə 6 milyon 500 min ton yükün daşınması nəzərdə tutulub.
– Hazırda bu dəmir yolu ilə sərnişindaşıma istiqamətində hazırlıq işləri aparılır. Bu prosesə nə vaxtdan başlanılacaq?
– Əslində bu xətlə sərnişindaşıma mərhələsi başlanmış vəziyyətdədir. Hətta BTQ sərnişin qatarının qiymət tarifi də müəyyənləşdirilib, dekontlaşma təlimatları (təhlükəsizlik təlimatları-red.) hazırlanıb Azərbaycan və Gürcüstan tərəfinə verilib.
– Bakıdan Qarsa və əks istiqamətdə bilet neçəyə olacaq?
– Aprel ayında bu məsələ ilə bağlı bir toplantı oldu. Əlaqədar tərəflər bir araya gələrək qiymətləri müzakirə etdilər. Lüks və komfort vaqonlar üçün ayrı-ayrılıqda orta qiymət müəyyənləşdirilidi. Lüks vaqonlarda bir yerin qiyməti 798, komfort vaqonlarda isə 621 Türk lirəsi məbləğində təklif edilib. Amma bu tariflərin bir daha müzakirə olunması planlaşdırılır.
– Bir müddət öncə Bakı-Ankara qatarına biletlərin qiymətləri açıqlanmışdı. Bildirilmişdi ki, vaqon sinfindən asılı olaraq, qiymətlər 350 (108 manat), 600 (185 manat) və 850 lirədir (262 manat)…
– Az öncə dediyim kimi, təxmini qiymətlər məlumdur. Vaqon sinfindən asılı olaraq qiymətlər 408 (126 manat), 621 (191 manat) və 798 (246 manat) lirə arasında dəyişir.
– Bakı-Ankara xətti nə zaman tam istifadəyə veriləcək? Qatar Ankaraya bir başamı gedəcək, yoxsa sərnişinlər Qarsda qatar dəyişəcək?
– Bakı-Ankara qatarı tək qardaş Azərbaycan xalqının deyil, bizim vətəndaşlarımız tərəfindən də böyük maraqla gözlənir. Bu məqamı da ölkələrimizin vətəndaşlarına söyləməkdən qürur duyuram: BTQ xəttində istifadə ediləcək vaqonların bojiləri (vaqonların dəmir yol xəttinə uyğunlaşdıran sistem-red.) indi standart və geniş texniki xüsusiyyətlərə malikdir. Buna görə də sərnişinlər Ankaradan Bakıya və əks istiqamətdə birbaşa səyahət edə biləcəklər. Xətt tam hazır olduqda hər 3 ölkənin vətəndaşlarına məlumat veriləcək.
– Bu marşrutla il ərzində nə qədər sərnişin daşınması gözlənilir? Dəmir yolu ilə sərnişin daşımaları qonşu ölkələr arasında münasibətlərin inkişafına necə təsir edəcək?
– Türkiyənin Azərbaycan və Gürcüstanla qonşuluq hüquqlarının olduğu məlumdur, bu iki ölkə ilə təbii ki, qardaşlıq əlaqələri də var. Bu layihə də qardaşların bir-birinə daha sıx bağlanmasını təmin edəcək. Ən önəmlisi istehsal etdikləri məhsulları müştərək daşıyacaq. Qarşılıqlı etibar və işbirliyi içərisində irəliləyən bu böyük layihə sərnişin daşımağa başlamaqla inanıram ki, ölkələrimiz arasında mədəni və mənəvi bağları daha da inkişaf etdirəcək. Eyni zamanda BTQ xətti sürətli qatar layihələri ilə birlikdə yalnız Türkiyədə deyil, Gürcüstan və Azərbaycan da daxil Asiya-Avropa dəhlizində ən sərfəli və ən təhlükəsiz nəqliyyat olacaq. Bu səbəblərdən də sərnişin sayının yüksək olacağı proqnozlaşdırılır. Onsuz da biz BTQ-ni sadəcə dəmiryolu layihəsindən daha çox sosial, mədəni, iqtisadi layihə kimi görürük. Bu layihə regiondakı daşımanı ən məhsuldar şəkildə gerçəkləşdirəcək. BTQ dəmiryolu ilə ölkələrimiz arasında tarixən mövcud olan dostluq və qardaşlıq əlaqələri daha da inkişaf edəcək. Bu xətt ticarəti də inkişaf etdirəcək.
– Peyk xidmətləri, kiber təhlükəsizlik, poçt və fiber-optik şəbəkələrlə əlaqədar keçən il Türkiyə, Azərbaycan, Rusiya və İranın müvafiq sahə üzrə nazirləri müqavilə imzalayıb. Bu sahədə nə yeniliklər var?
– 2018-ci ildə Türkiyə, Azərbaycan, Rusiya və İrandan nazirlərin toplantısında informasiya texnologiyaları sahəsində fəaliyyət göstərən dövlət və özəl müəssisələrin daha əlaqələrinin inkişafını təmin etmək üçün müştərək bir qurum yaratmağa qərar verdik. Bu çərçivədə TÜRKSAT və BTK başda olmaqla nazirliyimizə tabe olan qurumlarımız üç ölkənin əlaqədar qurumları ilə görüşlər təşkil edir. Peyk xidmətləri, kiber təhlükəsizlik və fiber-optik şəbəkələr başda olmaqla, ortaq işlərimizin yaxın zamanlarda başlanmasını gözləyirik.
– Rəhbərlik etdiyini nazirlik Azərbaycanın daha hansı sektorları ilə əməkdaşlıq edir?
– Türkiyə Azərbaycanın müstəqilliyinin ilk dövrlərindən lazımi dəstəyi verib və bu, hər zaman belə olacaq. Bakı-Tbilisi-Ceyhan Neft Boru Kəməri, Bakı-Tbilisi-Ərzurum Qaz Kəməri, TANAP kimi müştərək layihələrimiz bölgədə öz damğasını vurub. Türkiyə Azərbaycanın ən böyük sərmayəçilərindən biridir. İnşallah yaxın zamanlarda Azərbaycan da Türkiyədə eyni səviyyəyə gələcək. Biz görülən işləri isə heç vaxt yetərli saymırıq, bu şəkildə də davam edəcəyik. İki qardaş ölkə qarşılıqlı yardımlaşmanı heç zaman əsirgəməyəcək. Önümüzdə daha böyük əməkdaşlıqlar bizləri gözləyir. Bizim üzərimizə düşən aramızdakı bağları daha da möhkəmləndirib gələcək nəsillərə miras qoymaqdır. Azərbaycanın həyata keçirdiyi böyük layihələrdən də qürur duyuruq.
İstər Azərbaycan, istərsə də bölgənin digər ölkələri ilə aramızdakı ən böyük logistik və infrastruktur layihələrindən biri olan Bakı-Tbilisi-Qars Dəmiryolu Xətti və Lapis Lazuli Marşrutu Sazişi tarixi İpək Yolu marşrutları Orta Dəhlizin ən vacib komponentlərindən biridir.
Bu layihələrin əksəriyyəti tarixi İpək Yolunun dirçəldilməsi və Avropanın tranzit nəqliyyat şəbəkələrini Orta Asiya və Cənubi Asiya ilə Çin, Pakistan və Hindistanla birləşdirməsi, bölgədəki ölkələrin əhəmiyyətini daha da artıracaq. Nəqliyyat sektoru Türkiyənin Azərbaycan, eləcə də bütün Orta və Şərqi Asiya coğrafiyası ilə ticarətini canlandıracaq ən önəmli mexanizm rolunu oynayacaq. Türkiyənin 2023-cü il hədəflərindən biri də Azərbaycanla əlaqələrini daha da inkişaf etdirməkdir.