 |
 |
Marburq Universitetinin alimləri Çində 2019-cu ilin dekabr ayının sonundan tüğyan edən, minlərlə insanın yoluxmasına, yüzlərlə insanın isə ölümünə səbəb olan koronavirus (2019-nCov) əleyhinə maddə tapıblar.
AMEA-dan verilən məlumata görə, CR-31-B adlı maddə virusun çoxalmasına mane olacaq.
"Antivirial Research" jurnalında dərc edilən məqalədə tədqiqat rəhbəri Kristin Müller izah edir ki, CR-31-B molekulu bitki əsaslı aktiv maddədir. Bu maddə Aglaia cinsindən olan mahaqani bitkilərindən əldə olunub və uzun illər müxtəlif xəstəliklərin müalicəsində istifadə edilib.
Tədqiqatın həmmüəllifi Arnold Grünvellerin sözlərinə görə, maddə birbaşa bitkidən əldə edildiyi üçün onu istehsal etmək çətindir. Bu aktiv maddə hüceyrələrdəki virus konsentrasiyasını azaldır və "Zika", "Lassa", "Krım-Konqo" viruslarına qarşı mübarizədə əlverişli hesab edilir.
Hazırda maddənin bir dərman olaraq təsdiqlənməsi üçün sınaqlar aparılır. Alimlər ümid edirlər ki, yaxın gələcəkdə CR-31-B molekulu koronavirusun müalicəsində öz təsdiqini tapacaq.
Tovuz rayonunun Dondar-Quşçu kəndində 10 yaşlı Nərmin Quliyevanın qətli ilə bağlı “youtube”da səs yazısı yayılıb.Səs yazısında naməlum şəxs N.Quliyevanın ölümündə təqsirləndirilən İlkin Süleymanovun günahsız olduğunu qeyd edib.
Həmin şəxs iddia edir ki, N.Quliyevanı onun həmkəndlisi M.M. (məlumat təsdiqini tapmadığı üçün ad, soy adı şərtidir) öldürüb.
Onun iddiasına görə, M.M.-in qardaşı və yeznəsi hüquq-mühafizə orqanlarında çalışır:
“Həmin şəxs Nərmin Quliyevanın qonşusudur. Bunu kənddə hər kəs bilir. Onun “VAZ-2107” markalı avtomobili var. İlkin Süleymanovu yalandan həbs ediblər, o, günahsızdır”.
Baş Prokurorluğun Mətbuat Xidmətinin rəhbəri Eldar Sultanov açıqlama verib. O bildirib: “Qeyd edilən audioyazı tərəfimizdən istintaq-əməliyyat qrupuna təqdim edilib”.
Qeyd edək ki, Tovuz rayonunun Dondar Quşçu kənd sakini N.Quliyeva ötən il noyabrın 21-də itkin düşüb, onun meyiti yanvarın 6-da yandırılmış halda tapılıb.
Rəsmi məlumata görə, yanvarın 10-da hadisəni törətməkdə şübhəli bilinən Dondar Quşçu kənd sakini, işləməyən, 1973-cü il təvəllüdlü İ.Süleymanov saxlanılaraq istintaqa cəlb edilib. O, müdafiəçinin iştirakı ilə dindirilərkən törətdiyi əməli tam etiraf edib. (report)
“Bu qadını hamınız paylaşın. Bu qadının şəklini qrupda paylaşıblar, uşaq oğurlayır”. “Hamıya deyin ki, xəstəxanalarda hər şey pulsuzdur, şəxsiyyət vəsiqələrini götürüb gəlsinlər”. “Bu gün xoşagəlməz bir hadisə olub, anamın dayısı qızı koronavirusdan vəfat edib”.Bu siyahını uzatmaq da olar. Son vaxtlar bu cür "Whatsapp" şaiyələri tez-tez yayılır. Sonradan dövlət qurumları tərəfindən təkzib edilsə də, insanlar arasında sürətlə yayılan belə dezinformasiyalar təşviş yaradır.
Məsələnin əhəmiyyətini nəzərə alaraq ARB TV-nin “Günə doğru” verilişi maraqlı sujet hazırlayıb.
Sakin: “Kimsə yazır, atır dostuna ki, 10 nəfərə göndər. O da göndərir. Belə də yayılır da. Amma inanmırıq, boş söhbətlərdir”.
Amma çox təəssüf ki, inanıb, bu xəbərin təsir altına düşənlər də az olmur.
Təhminə Çələbi – Psixoloq: “Sonunda insan həyatını sona gətirən bir şey, ölüm xəbərləri seçilir. Ölüm, qəza yəni ki, sizin heç bir şeydən xəbəriniz yoxdur. Hazırda sizi bir təhlükə gözləyir. Bu tip xəbərlər eşitdikdə əgər insanlarda biraz psixoloji sarsıntı, zəiflik varsa, bu kimi xəbərlər gərginliklər yarada bilər, ölüm qorxusu çoxala bilər və insanlarda panik ataklar olar”.
Rəşad Əliyev – Ekspert: “Hər hansı bir xəbərə gəldikdə, bu insanların zəifliyindən istifadə edərək, aktual mövzunu götürürlər. Onun əsasında yayırlar. Məlumatlar çox vaxt dostdan-dosta, şəbəkə prinsipi ilə paylaşılmış olur”.
Çox vaxt belə məlumatların kim hərəfindən göndərilməsi də məlum olmur. Birdən tanımadığın nömrədən sizə təşviş dolu mesaj göndərilə bilər.
Rəşad Əliyev - Ekspert: “Yüklə gör telefonda dostlarının adı nədir. Bu tipli proqramlar var ki, onları yükləyərkən, telefon nömrənizi 3-cü resursa verirsiz. Həmin o resurslar da nömrələri istifadə edirlər”.
Kiminsə və yaxud hansısa hadisə barədə bilərəkdən yalan məlumatvermə cinayət məsuliyyəti yaradır.
Tahir Əliyev – Hüquqşünas: “Bu hal mülki qaydada şərəf və ləyaqətin müdafiəsi ilə bağı məhkəməyə iddia ərizəsinin verilməsi üçün əsas yaradır. O cümlədən yalan olduğunu bilə-bilə məlumat verilməsi cinayət məcəlləsinin 296-cı maddəsində nəzərdə tutulmuş məsuliyyət yaradır”.
Əgər yalan xəbəri yayan müəyyənləşərsə, onu 2 ildən 5 ilə qədər azadlıqdan məhrum etmə cəzası gözləyir.
Məhkəmə sıravı əsgər Vaqram Avaqanyanın ölümündə təsirli bilinən Ermənistanda sabiq deputat Arakel Movsisyanın oğlu David Movsisyan barədə həbsqətimkan tədbiri seçib.
“Ölkə.Az” xəbər verir ki, bu barədə Ermənistan İstintaq Komitəsi məlumat yayıb.
David Movsisyan barəsində cinayət işi açılıb. O hərbi xidmət keçənlər arasında Nizamnamə qaydalarını pozaraq ağır nəticələrə səbəb olan hərəkətə yol verməkdə ittiham olunur.
Qeyd edək ki, sabiq deputatın oğlu 2020-ci il yanvarın 30-da Ermənistanın № saylı hərbi hissəsində Vaqram Avaqyan öz sinəsinə avtomatla atəş açıb. Yaralı xəstəxanada ölüb.
Hadisə ilə bağlı hərbçilər David Movsisyan, Xaçik Qasparyan, Spartak Avetisyan həbs olunub.
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Milli Hidrometeorologiya Departamentinin direktoru Umayra Tağıyeva anomal isti keçən hava şəraitini şərh edib.
O, otuz il öncə alimlərin xəbərdarlıq etdiyi hadisələrin baş verdiyini deyib.
U.Tağıyeva qeyd edib ki, qışın ən soyuq dövrü olan kiçik çillə də girib, amma hələ də Bakıda gecələr belə mənfi tempertur müşahidə edilməyib: “İqlim dəyişmələrinin təzahürləri ilə hər gün üzləşirik. Bütün dünya daha tez-tez müşahidə edilən anomal meteoroloji hadisələrlə silkələnir. Bizə müraciət edərək soruşurlar ki, nə baş verir, nə üçün qış belə yumşaq keçir? Bu nadir hadisədir, yoxsa bundan sonra da belə davam edəcək? Bu sualların birmənalı cavabı olmasa da, belə tendensiyanın davam edəcəyi ehtimalı daha çoxdur”.
Onun sözlərinə görə, mülayim qış mövsümü tendensiyası artıq bir neçə ildir müşahidə edilir: “Lakin hazırkı qış mövsümündə bu proses nəinki Azərbaycanda, bir çox Avropa ölkələrində də müşahidə edilməkdədir. Məsələn, Aralıq dənizi sahili ölkələrində havanın temperaturu 24-27 dərəcədir ki, bu əsl yaz havasıdır. Bakıda da havanın temperaturu iqlim normasından 6 dərəcə yüksək olub və yaxın 2 gün ərzində, fevralın 7-dək paytaxtımızda arabir güclənən cənub-qərb (gilavar) küləyi fonunda temperaturun 14-17 dərəcə isti olacağı gözlənilir. Mərkəzi Aran rayonlarında isə temperatur göstəricisi 20 dərəcəyədək yüksələ bilər”.
Direktor vurğulayıb ki, uzun sürən anomal isti hava şəraiti bir neçə günlüyə də olsa respublika ərazisinə müdaxilə edəcək soyuq arktik havalarla əvəz olacaq: “Hava şəraiti kəskin dəyişəcək. Fevralın 7-si axşamdan başlayaraq Bakıda artıq güclənən şimal-qərb küləyinin hakim olacağı, fevralın 8-dən 10-dək küləyin maksimum sürətinin 30-35 m/san-dək çatacağı gözlənilir. Temperaturun xeyli düşməsi fonunda bu proses zamanı gözlənilən yağıntılar fevralın 9-da sulu qara, qara keçə bilər. Respublikanın, xüsusən də dağlıq və dağətəyi rayonların avtomobil yollarının buz bağlayacağı gözlənilir”.
ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinin şəxsi nümayəndəsinin mandatına uyğun olaraq, fevralın 6-da Tərtər rayonu ərazisində yerləşən Azərbaycan və Ermənistan qoşunlarının təmas xəttində növbəti monitorinqin keçirilməsi planlaşdırılır.
Müdafiə Nazirliyindən verilən məlumata görə, monitorinqi Azərbaycan tərəfindən ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinin şəxsi nümayəndəsi Anjey Kaspşik, onun səhra köməkçiləri Mixail Olaru və Martin Şuster keçirəcəklər.
Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş və nəzarət olunan Azərbaycan ərazisində monitorinqi ATƏT-in fəaliyyətdə olan sədrinin şəxsi nümayəndəsinin səhra köməkçiləri Oqnyen Yoviç, Gennadi Petrika və Saymon Tiller keçirəcəklər.
Space TV-də yayımlanan "Gəl dərdini danış" verilişində dəhşətli cinayətdən görüntülər yayımlanacaq.
"Ölkə.Az" baku.ws-ə istinadən xəbər verir ki, 50 yaşlı Aybəniz yaxını tərəfindən vəhşicəsinə öldürülüb. Qohumları bildirib ki, cinayətkar onu qolundan bıçaqlayıb, daha sonra başını kəsib.
Aybənizin ailə üzvləri bildirir ki, cinayətə səbəb cadu olub. İddia olunur ki, guya Aybəniz yaxın tanışına qurd yağı yedizdirib. Bu isə onun öldürülməsinə səbəb olub.
Qohumları Aybənizin işgəncə verilərək öldürüldüyünü söyləyirlər.
Bu hadisə ilə bağlı daha ətraflı Space TV-də yayımlanan "Gəl dərdini danış" verilişində baxa bilərsiniz.
Səhiyyə Nazirliyi və İcbari Tibbi Sığorta üzrə Dövlət Agentliyinin mətbuat xidmətlərinin birgə məlumat yayıb.
"Ölkə.Az"a daxil olan məlumatda qeyd edilib ki, Kliniki Tibbi Mərkəzin yoluxucu xəstəliklər şöbəsində 7 nəfər var.
Bildirilib ki, Pekində təhsil alan 1992-ci il təvəllüdlü Azərbaycan vətəndaşı, 1993-cü il təvəllüdlü həyat yoldaşı ilə birlikdə gəlib. Heç bir şikayətləri yoxdur, hər ikisi həkimlər tərəfindən müayinə olunub.
Digəri Çinin Jinxua şəhərində təhsil alan 1998-ci il təvəllüdlü Azərbaycan vətəndaşıdır. Hərarəti normaldır, heç bir şikayəti yoxdur. Analizləri götürülüb, müayinə olunacaq.
Kliniki Tibbi Mərkəzə yerləşdirilən başqa bir şəxs Çinin Jinxua şəhərində təhsil alan 1998-ci il təvəllüdlü Azərbaycan vətəndaşıdır. Onun da hərarəti normaldır heç bir şikayəti yoxdur.
Çinin Şandonq şəhərində təhsil alan 1997-ci il təvəllüdlü Azərbaycan vətəndaşı da xəstəxanaya yerləşdirilib. Heç bir şikayəti yoxdur. Xəstələrlə kontaktı olmayıb.
Çinin Zeyiyanq şəhərində təhsil alan 1997-ci il təvəllüdlü Azərbaycan vətəndaşı (qız) hərarəti normaldır heç bir şikayəti yoxdur. Həkim müayinəsindən keçiriləcək .
Pekində təhsil alan 1994-cü il təvəllüdlü Azərbaycan vətəndaşı hərarəti normaldır. Həkimlər tərəfindən müayinə olunub, hazırda səhhətində problem yoxdur.
Yuxarıda qeyd olunanlar ölkəyə tranzit aviareyslərlə İstanbul, Dubay və Moskva şəhərlərindən gəliblər.
Xüsusi ayrılmış tibb müəssisəsində saxlanılanların səhhətində hər hansı bir problem aşkarlanmayıb. Karantin müddətinin sonunda onlar da evlərinə buraxılacaqlar.
Bakıda içki məclisi kütləvi dava ilə nəticələnib.
Report məlumatına görə, hadisə Sabunçu rayonunda baş verib.
Ramana qəsəbəsindəki kafelərdən birində bir qrup gənc arasında mübahisə yaranıb. Mübahisə dava ilə nəticələnib.
Hadisə nəticəsində 1994-cü il təvəllüdlü Səfərov Amit Nadir oğlu, qardaşı, 1991-ci il təvəllüdlü Səfərov Ramit Nadir oğlu və onun həmyaşıdı, 1991-ci il təvəllüdlü Qarayev Ceyhun Sahib oğlu döyülərək xəsarət alıblar.
Yaralılar təcili tibbi yardım briqadasının köməyi ilə xəstəxanaya çatdırılıb.
“Bu il yumşaq qış müşahidə edilməkdədir. İqlim dəyişmələri nəticəsində Azərbaycanda qış ayları daha mülayim keçir, şaxtalı günlərin sayı azalır”.
Bunu jurnalistlərə açıqlamasında Milli Hidrometeorologiya Departamentinin direktoru Umayra Tağıyeva bildirib.
Onun sözlərinə görə, çoxillik normaya əsasən, Bakıda yanvar ayında şaxtalı günlərin orta çoxillik sayı altı gündür:
“Lakin bu qış hələlik şaxta qeydə alınmayıb, yalnız yanvarın 25-də havanın temperaturu 0 dərəcəyə yaxınlaşıb”.
O qeyd edib ki, 2020-ci ilin yanvar ayında orta aylıq temperatur iqlim normasından 1,6 dərəcə yüksək olub:
“Ən isti gün yanvarın 23-də olub və havanın temperaturu müsbət 12,3 dərəcəyədək yüksəlib, lakın rekord göstərici qeydə alınmayıb. Çünki Bakı şəhərində ən yüksək temperatur 1979-cu ilin yanvarın 4-də qeydə alınıb və həmin gün havanın temperaturu müsbət 22,3 dərəcə olub.
Yağıntılara gəldikdə, yağıntıların miqdarı dekabr ayı ilə müqayisədə, bir qədər artıb, lakin daha çox yağış yağıb.
Düşən yağıntının miqdarı Bakı və Abşeron yarımadasında 102-179, Yuxarı-Qarabağ zonasında 30-38, Qazax-Gəncə zonasında 17-33, Ağdamda 85, Lənkəran-Astara zonasında 88-181, Neftçalada 221, Quba, Qusar, Qırız, Xaçmaz zonasında 74-90, Qubada 150, Balakən, Zaqatala, Şəki, Oğuz, Qəbələ, İsmayıllı, Şamaxı, Mərəzə, Altıağac, Qırız rayonlarında 25-89, Mərəzədə 112, Mərkəzi-Aran rayonlarında 32-89, Beyləqanda 113 faiz təşkil edib.
Son 15 il ərzində havanın orta aylıq temperaturu (2004, 2005, 2007, 2010, 2011, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018) 11 il iqlim normasından yüksək olub.
Havanın orta aylıq temperaturu (2006, 2008, 2009, 2012) dörd il iqlim normasından aşağı olub.
Fevralda havanın orta aylıq temperaturu (2005, 2006, 2008, 2011, 2012, 2014, 2017) 7 il iqlim normasından aşağı olub.
Havanın orta aylıq temperaturu (2004, 2009, 2010, 2013, 2016, 2018, 2019) səkkiz il iqlim normasından yüksək olub.
Son onilliklərdə fevral ayında ən soyuq gün 2012-ci il fevralın 8-də qeydə alınıb. Həmin gün minimal temperatur Bakıda mənfi 11 dərəcəyədək aşğı enib. Ən isti gün isə 2005-ci il fevralın 28-də 23.2 dərəcə isti olub.
2020-ci il fevral ayında havanın orta aylıq temperaturunun iqlim normasına yaxın, bəzi yerlərdə 2, Respublikanın dağlıq və dağətəyi rayonlarında isə 3-4 dərəcə yüksək olacağı gözlənilir.
Aylıq yağıntının miqdarının iqlim normasına yaxın, bəzi ərazilərdə isə normadan bir qədər çox olacağı ehtimal olunur.
Birinci ongünlüyün sonunda hava şəraitinin arabir yağıntılı keçəcəyi, bəzi yerlərdə sulu qar, qar yağacağı, arabir güclənən cənub-qərb küləyinin güclü şimal-qərb küləyi ilə əvəz olunacağı gözlənilir”.