“46 №-li Yol İstismarı” MMC - nin rəisi Xudayar Rəhimov - “Ümummilli lider Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının yetişdirdiyi ən böyük şəxsiyyətlərdən biridir. Mən fəxrlə deyirəm ki, günü-gündən çiçəklənib qüdrətlənən, dünya birliyində nüfuz sahibi olan, yeri və rolunu möhkəmləndirən müasir Azərbaycan Heydər Əliyevin şah əsəridir. Müstəqilliyimizin 29 ilini arxada qoyan ölkəmizin bu dövr ərzində qazandığı uğurları bir anlıq nəzərdən keçirəndə böyük öndərin Azərbaycan dövləti, xalqı qarşısındakı misilsiz xidmətləri daha aydın görünür, onların əvəzsizliyi təsdiqlənir.
Azərbaycanda dövlət quruculuğunun, iqtisadi dirçəlişin, ictimai və sosial həyatda tərəqqinin, müasirləşmənin 34 illik bir dövrünün xalqımızın qəhrəman oğlu Heydər Əliyevin adı ilə bağlı olması tarixi həqiqətdir.
Heydər Əliyev 1969-cu ilin iyulundan Azərbaycana rəhbərlik etməyə başlayanda respublika ictimai həyatın bütün sahələrində tənəzzül dövrünü yaşayırdı. Xüsusilə iqtisadiyyatı bürümüş enmə və dərin böhran hər bir sahədə özünün mənfi nəticələrini göstərirdi.
1970-ci il respublikanın sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi həyatında dönüş mərhələsinin başlanğıcı oldu. Sonrakı illərdə isə bütün sahələrdə dinamik inkişaf geniş vüsət aldı. Həmin illərdə təkcə Bakı və Sumayıtda deyil, digər şəhər və qəsəbələrdə də yeni fabriklər, zavodlar istifadəyə verildi. Sənayenin strukturu və yeniləşməsindəki bu mütərəqqi irəliləyiş bölgələrin inkişafına da təsir göstərdi.
Respublika iqtisadiyyatının əsas sahələrindən olan kənd təsərrüfatının inkişafındakı uğurlar xüsusilə diqqətəlayiq idi. Bunun sayəsində kənd zəhmətkeşlərinin gəlirləri ildən-ilə artır, yaşayış səviyyəsi yüksəlir, rayon mərkəzlərinin və kəndlərin siması getdikcə dəyişirdi.
İqtisadi azadlığın xalqın siyasi müstəqilliyini şərtləndirməsi konsepsiyasının incəliklərinə dərindən bələd olan Heydər Əliyev yaxşı bilirdi ki, milli dirçəliş ideyalarını, azərbaycançılıq ideologiyasını yalnız iqtisadiyyatın inkişafındakı uğurlar fonunda həyata keçirmək mümkündür. Həmin dövrdə respublikanın kadr potensialının istedadlı gənclər hesabına yenilənməsi üçün əvvəllər görünməmiş səviyyədə tədbirlər həyata keçirilirdi. Müasirləşməkdə olan Azərbaycanın elmi-texniki və mədəni potensialının yüksəldilməsindən, ən zəruri ixtisaslara tələbatın ödənilməsindən ötrü gənclər SSRİ-nin ən mötəbər ali məktəblərinə göndərilirdi.
Məsələn, o illərdə Sovet İttifaqının 170 ali məktəbinə Azərbaycandan 3500 gənc göndərilmişdi. Həmçinin iqtisadiyyatın sürətli və çoxşaxəli inkişafına uyğun olaraq respublikanın ali və orta ixtisas təhsili şəbəkəsi də genişləndirilirdi. 1980-ci ildə Azərbaycanda ali məktəblərin sayı 12-dən 17-yə, tələbələrin sayı isə 70 mindən 100 minədək çatdırılmışdı.
Bu sahədə Heydər Əliyevin xüsusi diqqət yetirdiyi məsələlərdən biri milli-hərbi kadrların hazırlanması idi. Bu istiqamətdə yaradılan ixtisaslaşdırılmış internat məktəb - indiki Cəmşid Naxçıvanski adına hərbi lisey bu işin başlanğıcı oldu. Hər il həmin məktəbin yüzlərlə məzunu SSRİ-nin ali hərbi təhsil müəssisələrinə daxil olurdu.
Respublikanın rəhbəri gənclərin Bakıdakı Ümumqoşun Komandirləri Məktəbində, Sovet İttifaqı ali təyyarəçilik məktəblərində təhsil almağa göndərilməsini xüsusi nəzarətə götürmüşdü. Məhz həmin dövrdə ali hərbi təhsil almış gənclər müstəqilliyin ilk illərində Milli Ordumuzun zabit korpusunun əsasını təşkil etmişdi. Heydər Əliyev hər il İttifaqın ali məktəblərinə göndərilən gənclərlə görüşərək dəyərli məsləhətlərini verir və xüsusi vurğulayırdı ki, onlar yüksək səviyyəli təhsil almaqla yanaşı, həm də xalqımızı, Azərbaycan gəncliyini təmsil etməli, milli-mənəvi dəyərlərimizi, mədəniyyətimizi təbliğ etməli, respublikamızın şərəfini uca tutmalıdırlar. Həmin illərdə Heydər Əliyevin elm, mədəniyyət, təhsil, ədəbiyyat, incəsənət sahəsində gördüyü əzəmətli işlər həqiqətən milli özünüdərkin güclənməsinin, öz kökümüzə qayıdışın yeni mərhələsinə doğru aparan proseslərin başlanğıcı oldu.
Bir sözlə, 1969-1982-ci illərdə Azərbaycan sürətli sosial-iqtisadi inkişafla yanaşı, həm də müəyyən mənada milli hisslərin əsl inzibati dövrünü yaşamışdır.
Azərbaycanın modernləşməsinin birinci mərhələsinin bütövlükdə nəticələrini ümumiləşdirdikdə deyə bilərik ki, müasir Azərbaycanın dövlət suverenliyi və iqtisadi müstəqilliyi, xarici əlaqələrinin müntəzəm surətdə və dünya iqtisadiyyatına daha dərin inteqrasiyası prosesi məhz həmin illərdə təməli qoyulmuş potensiala əsaslanır. Belə bir nəticəyə gəlmək olar ki, Azərbaycanın bugünkü zəngin iqtisadi potensialı, intellektual sərvəti üçün əsaslı baza məhz Heydər Əliyevin respublikaya rəhbərliyinin birinci dövründə yaranıb.
Böyük dövlət xadimi, sovet idarəçilik prinsiplərindən, iqtisadi sistemindən maksimum istifadə edərək, Azərbaycanın hətta ittifaqın tərkibində belə güclü və qüdrətli olmasını təmin etməyə çalışıb.
1991-ci ilin oktyabrında dövlət müstəqilliyini ikinci dəfə qazanmış respublikamız 1993-cü ilin iyununa qədərki müddətdə dövlət çevrilişləri, siyasi böhran, xaos və çaxnaşmalarla qarşılaşmışdı. Xalqın israrlı çağırışı ilə 1993-cü il iyunun 15-də ulu öndərin ikinci dəfə siyasi hakimiyyətə qayıdışı respublikamızı bir dövlət kimi məhv olmaq təhlükəsindən xilas etdi. Sovetlər birliyi dövründə Azərbaycana rəhbərlik edən Heydər Əliyev dövlətçilik tariximizin yeni bir mərhələsinin, müstəqilliyi əbədiləşdirən uğurlu bir yolun başlanğıcını qoydu.
1994-cü ilin mayında Ermənistanla atəşkəs elan olundu, həmin ilin sentyabr ayının 20-də isə tarixə “Əsrin müqaviləsi” kimi daxil olan neft sazişi imzalandı. 1995-ci il noyabrın 12-də ümumxalq (referendum) səsverməsi yolu ilə ilk Milli Konstitusiyamız qəbul edildi. Qeyd edək ki, bu Konstitusiya şəxsən Heydər Əliyevin təşəbbüsü və rəhbərliyi ilə hazırlanmışdı.
Müstəqilliyimizin ilk illərində sahibkarlar sinfinin yaranması məsələsini Heydər Əliyev daim diqqət mərkəzində saxlayırdı. Çünki keçmiş SSRİ-nin dağılması ilə yeni yaranan müstəqil dövlətlərin, o cümlədən Azərbaycanın bazar iqtisadiyyatına keçidi ilə bağlı ilkin təcrübəsi göstərirdi ki, sahibkarlığın, özəl sektorun inkişafına normal şərait yaratmadan iqtisadi yüksəlişi təmin etmək, əhalinin məşğulluq səviyyəsini artırmaq, infrastrukturu yeniləşdirmək, sosial problemlərin uğurlu həllinə nail olmaq heç də asan deyildi.
“Sahibkarlığın inkişaf etdirilməsi, sərbəst iqtisadiyyata yol verilməsi, bazar iqtisadiyyatının yaradılması bizim strateji yolumuzdur”, - deyən Heydər Əliyev ölkənin gələcək iqtisadi inkişafının məhz özəl sektorla bağlı olduğunu vurğulayırdı. Qəbul edilmiş dövlət proqramlarının bu sahənin inkişafında xüsusi rolu oldu, kiçik və orta sahibkarlığın inkişafını iqtisadi siyasətinin prioritet istiqamətlərindən birinə çevirdi.
“Sahibkarlıq fəaliyyəti haqqında”, “Müəssisələr haqqında”, “Səhmdar Cəmiyyəti haqqında”, “Haqsız rəqabət haqqında”, “Əmtəə birjası haqqında”, “Lizinq xidməti haqqında” qanunların qəbul olunması, Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu, Kiçik və Orta Sahibkarlığın İnkişafı Agentliyi, bir sıra şəhər və rayonlarda sahibkarlığın inkişafı mərkəzlərinin yaradılması özəl bölmənin dinamik fəaliyyətinə müsbət təsir göstərirdi.
Ümummilli lider sahibkarların problemləri ilə bilavasitə tanış olmaq üçün onlarla mütəmadi görüşlər keçirilməsinə və iş adamlarını hansı məsələlərin narahat etməsini birbaşa öz dillərindən eşitməyə xüsusi diqqət yetirirdi. Bunun bariz nümunəsi kimi ulu öndərin 2002-ci il aprel ayının 25-də yerli sahibkarlarla, mayın 14-də isə xarici iş adamları ilə görüşünü, onların hər birinə şifahi və ya yazılı surətdə öz problemlərini söyləmək üçün əlverişli şərait yaradılmasını göstərmək olar. Bu, yeni iqtisadiyyatın inkişaf etdirilməsinin, yeni dövlət idarəçilik metodlarından istifadə olunmasının ən gözəl və səmərəli forması idi.
Məhz bu görüşlərin Azərbaycan milli sahibkarlığının inkişafında mühüm tarixi əhəmiyyətini, habelə ölkənin iqtisadiyyatında sahibkarların artan rolunu, məşğulluğun təmin olunmasında sahibkarlığın inkişafının müstəsna əhəmiyyətini nəzərə alaraq, cəmiyyətdə sahibkarlığa dəstək əhval-ruhiyyəsənin artırılması məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin 21 aprel 2016-cı il tarixli Sərəncamına əsasən hər il aprelin 25-i Azərbaycanda “Sahibkarlar Günü” kimi təsis edilmişdir.
2003-cü ildən dövlət başçısı İlham Əliyevin Prezident kimi fəaliyyət göstərdiyi 16 ildən artıq bir müddətdə elmi əsaslarla yürütdüyü sosial-iqtisadi strategiya nəticəsində cəmiyyətin ümumi potensialının milli məqsədlər naminə səfərbər olunması inkişaf prosesində yüksək dinamizmi və məqsədyönlülüyü təmin edib.
Paytaxt Bakının və regionların davamlı inkişafı, sosial infrastrukturun yenidən qurulması, milli iqtisadiyyatın neft amilindən asılılığının qeyri-neft sektorunun tərəqqisi hesabına aradan qaldırılması üçün görülən kompleks tədbirlər ölkəmizin bugünkü uğurlarını şərtləndirib.
Həyata keçirilən məqsədyönlü iqtisadi siyasət və islahatlar hesabına Azərbaycanda özəl sektor yeni inkişaf dönəminə qədəm qoyub. Bu gün müasir müstəqil Azərbaycanın ictimai-siyasi və mədəni həyatının elə bir sahəsi yoxdur ki, ulu öndər Heydər Əliyevin quruculuq fəaliyyətinin nəticələri aydın şəkildə görünməsin.
Azərbaycanda ümummilli liderimizin ideyaları müasir şəraitə uyğun şəkildə uğurla həyata keçirilir. Böyük öndərimizin əsasını qoyduğu bu strategiya onun siyasi kursunun layiqli davamçısı Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən müvəffəqiyyətlə davam etdirilir.
Prezident İlham Əliyev nitqlərinin birində demişdir: “2003-cü ildən bu günə qədər Heydər Əliyev siyasəti yaşayır, yeni formalarla zənginləşir, Azərbaycan inkişaf edir. Heydər Əliyev Azərbaycana sabitlik gətirdi. Bu gün Azərbaycan dünya miqyasında ən sabit ölkələrdən biridir və bizdə olan sabitlik xalqın iradəsinə əsaslanır. Sabitliyin mənbəyi də Azərbaycan xalqının iradəsidir. 2003-cü, 2008-ci, 2013-cü və 2018-ci illərdə keçirilən Prezident seçkiləri bir daha Azərbaycan xalqının iradəsini ifadə etdi”.
Bu gün həyatımızın bütün sahələrində əldə olunan nailiyyətlər məhz Heydər Əliyev kursuna sadiqliyin nəticəsidir. Müstəqil respublikamızın ictimai-siyasi həyatının bütün istiqamətlərində baş verən genişmiqyaslı dəyişikliklər, iqtisadi sabitlik və davamlı iqtisadi inkişafın təmin olunması, ölkəmizdə mötəbər beynəlxalq tədbirlərin keçirilməsi, qlobal əhəmiyyətli, taleyüklü məsələlərin həlli dediklərimizin bariz nümunəsidir.