Görkəmli teatr və kino aktyoru, əvəzolunmaz sənətkar Yaşar Nuri fitri istedadı və çəkdiyi sonsuz zəhmət sayəsində canlandırdığı rollarla hafizələrə silinməz izlər qoyub.
Modern.az Yaşar Nuriyə məqalə həsr edərək onun son sözləri, vəsiyyəti barədə yazı hazırlayıb.
Xalq artisti, Dövlət Mükafatı laureatı adlarına layiq görülmüş sənətkar 1951-ci il sentyabr ayının 3-də Bakıda tanınmış aktyor Məmmədsadıq Nuriyevin ailəsində dünyaya gəlib.
O, 1968-ci ildə Bakıdakı 173 nömrəli orta məktəbi bitirib Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun dram və kino aktyorluğu fakültəsinə daxil olub.
1972-ci ildə institutu bitirib.Orduda xidmətini başa vurduqdan sonra, 1974-cü ildə Akademik Milli Dram Teatrının baş rejissoru Tofiq Kazımovun dəvətilə bu kollektivin aktyor truppasına qəbul olunub.
Yaşar Nurinin böyük populyarlıq qazandığı çoxlu obrazlar var. 50-yə yaxın bədii filmə çəkilib, Azərbaycan Dövlət Televiziyasında hazırlanmış 100-dən çox tamaşada, bədii kompozisiyada, satirik səhnəciklərdə iştirak edib.
Yaşar Nuri uzun sürən xəstəlikdən sonra 22 noyabr 2012-ci ildə Mərkəzi Gömrük Hospitalında vəfat edib.
Yaşar Nurinin son günü haqqında Modern.az-a onun həyat yoldaşı Rəhimə Nuriyeva danışıb:
“Yaşarla biz “Sovetsiki”də doğulmuşuq, Bakı qədeşlərindənik (gülür). Yaşarla qohum olmuşuq. Amma onunla şəxsi tanışlığım yox idi. Anam mənə dedi ki, uzaq qohumlardan sənə elçi gəlmək istəyirlər. Dedilər ki, adı Yaşardır. Bilmədim, nə deyəm. Ona ailədən təklif etmişdilər ki, qohum qız var alaq sənə. O da bir-iki dəfə arxamca gəlmişdi. Nişanlanandan sonra 3 ay onu görmədim”.
Yaşar müəllimlə 40 ilə yaxın birlikdə ömür sürən xanımı evləndikləri gündən hər anında, necə deyərlər, xəstəliyində və sağlığında aktyorun yanında olub:
“Yaşar insanları güldürsə də, özü çox ciddi adam idi. Hər şeyə gülməzdi. Onu ürəkdən güldürən yeganə insan Arif Quliyev idi.
O evdə olanda mən qətiyyən özümü rahat hiss eləyə bilməzdim. “Bəyin oğurlanması” filmində canlandırdığı İsrafil obrazı deyərdim ki, həyatdakı Yaşarla eyni idi. O, evdə olarkən qapı döyüləndə qapını sadəcə Yaşar aça bilərdi. Telefonlara Yaşar cavab verərdi. Sözünün kəsəri var idi, bir sözü bir dəfə deyərdi. O, teatrda, kinoda, verlişdə olarkən qətiyyən telefonuna zəng edə bilməzdim”.
Sənətçi olmaqla sənətkar olmaq arasında çox böyük bir fərq var. Qrimsiz, bir üzlə fərqli-fərqli obrazları mükəmməl şəkildə canlandırmaq sənətçinin yox, sənətkarın işidir. Yaşar Nuri anadangəlmə sənətkar idi.
Rəhimə xanım:
“Yaşar fikircil adam idi. Heç unutmaram, 1990-cı ilin 20 yanvar hadisəsindən sonra bir gecədə saçının arxası ağarmışdı. Bunu bildiyimə görə “Fəryad” filmi ilk dəfə televiziyada veriləndə gedib elektrik açarından işıqları söndürdüm. Bilirdim ki, təsirli filmdi, baxsa stres keçirə bilər”.
Möhtəşəm aktyorluq istedadıyla bərabər, Yaşar müəllimin gözəl rəqs etmək qabiliyyəti də var idi:
“ Ən çox “Qoçəli” rəqsini oynayardı. Bütün toylarda xüsusi olaraq Yaşar üçün ifa edib, onu rəqsə dəvət edərdilər…
…Yaşar yalnız sənəti ilə deyil, savadı ilə də seçilirdi. Peşəkar jurnalistlər ondan müsahibə götürəndə çalışırdılar ki, istədikləri cavabları alsınlar, çətin suallar verirdilər ki, bəlkə Yaşar çaşıb nəyisə deyər. Amma o, sualları elə ustalıqla cavablandırırdı ki, heyran qalmamaq mümkün deyildi. O qədər güclü yaddaşı var idi ki, ona həmişə deyirdim ki, Yaşar, sən arxivsən. Son zamanlarda istəyirdi ki, esseler yazsın. Keçmiş xatirələrindən ibarət kitab çıxarmaq istəyirdi.
… Yaşarın kaprizləri dəhşət çox idi. Geyimlərinə xüsusi diqqət yetirirdi. Paltarı mütləq ütülü olmalıydı”.
Xanımı deyir ki, Yaşar Nuri ifa etdiyi obrazları yaşayaraq oynayırdı. Sənətinə, səhnəyə aşiqliyi idi onu sənət yoldaşlarından fərqləndirən.
“Yaşarın canlandırdığı hər obraz maraqlı və yadda qalan olub. Lakin mənim üçün onun əvəzedilməz rolu “Səni axtarıram” tamaşasındakı Elçin obrazı idi. Yadımdadır ki, Firəngiz onda səhnəyə ilk addımlarını atırdı. Yaşarın Firəngizə məhəbbəti olub deyirlər. Bəlkə də hə, bu belədir. Çünki düşünürəm ki, Firəngizi sevməsəydi “aşiq rolu”nu bu qədər gözəl oynamazdı. Məncə elə Yaşarın sevgisi var idi ki, bu tamaşa efirə verildiyi gündən indiki vaxta qədər yadda qalıb, danışılır. Tamaşanın sonunda Yaşarın Firəngizin çiyninə əlini qoyub “Sən yaxşı qızsan, Gülnar” deməsi bəs idi hər kəsi kövrəltməyə”.
Rəhimə xanım Yaşar Nurinin yumorostik hallarından da bəhs edib:
“Yadımdadır ki, bir dəfə Yaşarla səfərdən qayıdırdıq. Mən təyyarədən çox qorxurdum. Yanımızda dostlarımız da var idi. Yaşar həmişəki kimi bizi zarafatlarıyla güldürürdü. Qəfil mənə dedi ki, “Rəhimə, bir aşağı bax, artıq düşürük”. Baxdım ki, dənizin üstündən keçirik. Mənə dedi ki, “indi təyyarə xarab olacaq, hamımız dənizə düşəcəyik”. Mənim qorxudan ürəyim bir hala qaldı ki… Yumorluğu tutmuşdu həmin vaxt. Bir dəfə də Türkiyədən qayıdırdıq. Təyyarədə idik, Yaşarın ad günü idi. Sözgəlişi dedi ki, doğum günüdür. Bunu arxadan eşitmişdi kimsə. Bir də gördük ki, zərf gəldi bizə içində də pul (gülür). Təyyarədəkilər, ad gününü belə təbrik etdilər”.
Xanımı deyir ki, Yaşarla yeni evləndikləri vaxtlar imiş, kirayə evdə qalırmışlar. Gənc ailənin çox çətin vaxtları olub o zaman. Yaşar müəllim yatarkən Rəhimə xanım kirayə evin döşəməsinin “cır-cır” səs çıxaran yerlərini ağ tabaşirlə xətləyirmiş ki, birdən o hissələrdən keçər və həyat yoldaşı oyanar. Hər güclü kişinin arxasında bir qadın dayanar deyiblər. Rəhimə xanım məhz o güclü kişinin arxasındakı qadın idi.
“ Mən Yaşara ən çox xəstə olanda vurulmuşdum. Əlimi bir an olsun əlindən buraxmırdı. Son günləri idi Yaşarın. Bakıdakı Mərkəzi Gömrük Hospitalındaydı. Axşam saat 21:00-a kimi qala bilirdik yanında. Bir dəfə kefini açmağa, üzünü güldürməyə çalışdım. Dedim ki, Yaşar, sevirsən məni? Üzünü “turşudub “eh, bəsdi, şitliyin tutmasın” söylədi. (Gülür).
Getdikcə səsi tutulmuşdu. Uzun sürən xəstəliyinə baxmayaraq, bir fikri elə səhnədəydi. Ömrünün son günlərində çox böyük bir arzusunu dilə gətirdi. Dedi ki, “Rəhimə, elə istəyirəm ki, səhnədə tək çıxış edim, monoloq söyləyim. Amma əlil arabasında səhnəyə çıxmağım düzgün olarmı bilmirəm””.
22 noyabr 2012-ci il… Rəhimə xanım xəstəxanada Yaşar Nurinin baş ucundaydı. Yaşar müəllim:
“Rəhimə, bir az yatım, yuxum gəlir. Burda ol, yanımda. Ayılanda səni görmək istəyirəm”. Bu, Yaşar Nurinin son sözləri idi. Axşam saat 21:00 idi. Görüş vaxtı bitmişdi. Rəhimə xanım evə getməliydi, amma Yaşar müəllim hələ də yatırdı. Xanımı tibb bacısına tapşırıq verdi: “Yanından ayrılma, qızım. Durar, nəsə istəyi olar”.
Saat 22:30 idi. Rəhimə xanım tibb bacısına zəng eləyir. Tibb bacısından “hələ də yatıb, Rəhimə xanım” sözlərini eşidir. Gecə yarısı saat 03:00-da Rəhimə xanıma bəd xəbər verilir:
“İnana bilmədim. Həmin gün əhvalı yaxşı idi. Günorta tibb bacısının telefonundan mənə xırıltılı səslə “Rəhimə, darıxıram yanıma gəl!” demişdi. Gecə yarısı qızımla evdən necə qaçaraq çıxdıq, inana bilməzsiniz. Həkim mənə “son dəfə görmək istəsəniz, sizi görməyə apara bilərik” deyəndə qəti şəkildə “yox” cavabı vermişdim. Mən Yaşarı dik, məğrur, güclü görmüşəm həmişə, onun cansız, susqun bədəninə baxa bilməzdim. O, mənim yaddaşımda həmişə güclü Yaşar olaraq qalsın deyə, görmək istəmədim onun son halını.
Yaşar dünyadan köçəndən elə bil qolum-qanadım, arxam-dayağım gedib. Çox çətindi mənim üçün. Yaşarın sağlığında əl tutduğu adamlar indi mənim hal-əhvalımı belə soruşmur. Yaxın qohumlar belə olduqdan sonra onun sənət dostlarından bizlə maraqlanmalarını necə gözləyə bilərəm”.