 |
 |
Almaniya Ukraynaya hərbi yardım məsələsində özünü qorxaq ölkə kimi aparır.
Ermənistan Azərbaycanı beynəlxalq aləmdə günahkar çıxarmaq üçün son günlərdə xüsusilə Kəlbəcər istiqamətində sərhəd təxribatlarını törədir.
Azərbaycan milyonçularına görə dünya reytinqinə düşmüş ölkələrdəndir.
Mavi Xəzərimizin qərb sahillərində respublikamızın ən iri sənaye və kənd təsərrüfatı rayonlarından biri olan Abşeron rayonu yerləşir.
Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 19 yanvar 2022-ci il tarixli Sərəncamı ilə rayona Abidin Ələsgər oğlu Fərzəliyev rəhbərlik edir.
Qeyd etmək lazımdır ki , Abidin Fərzəliyev idarəçilik sahəsində zəngin təcrübəyə malik bir şəxsiyyətdir. Belə ki o , 2005-ci ilin dekabr ayından 19 yanvar 2022-ci il tarixədək Bakı şəhəri Nərimanov Rayon İcra Hakimiyyətinin Başçısı vəzifəsində çalışmışdır.
Abidin müəllimin Abşeron rayonunda fəaliyyyətə başladığı cəmi bir neçə ay olmasına baxmayaraq , rayonda ab- hava , əhval – ruhiyyə tamamilə dəyişmişdir.Təbii ki, zəngin idarəçilk təcrübəsi , işə vicdanla yanaşmaq , vəzifə məsuliyyətini dərk edərək ləyaqətlə xidmət çox qısa zamanda onun məram və məqsədinin ali olduğunu ortaya qoydu. Bu ali məram və məqsədlə fəaliyyətə başladığı elə ilk günlərdən rayonun problemləri , sakinlərin qayğıları , çətinlikləri , onları narahat edən məsələlərlə operativ və yerindəcə tanış olaraq əməli fəaliyyətə keçdi. Artıq Abşeron rayonunda bir sıra böyük layihələrin icrasına başlanılmışdır. Lakin əhalinin sürətli artımı səbəbindən təhsil, səhiyyə və bir sıra xidmət sahələrində yeni təlabatlar meydana çıxır. Rayon rəhbərliyi mütəmadi olaraq rayon , qəsəbə və kənd sakinləri ilə səyyar qəbul görüşləri keçirir , bütün kənd və qəsəbələrini problemlərini dərindən öyrənir , qısa zamanda həllinə nail olmaq məqsədi ilə layihələrin hazırlanması üçün tapşırıq və göstərişlərini verir. Abidin müəllim rayonda fəaliyyətə başladığl qısa vaxt ərzində , demək olar ki , elə bir qəsəbə və kənd olmayıb ki , orada olsun , ərazi ilə , əhali ilə yaxından tanış olmasın . İcra hakimiyyətində isə silsilə vətəndaş qəbulları keçirilir. Belə görüşlərdə şəhid ailələri , qazilər və rayon sakinləri iştirak edir.
Xüsusi qeyd etmək lazımdır ki , rayon rəhbərliyinn hər daim diqqətdə saxladığı ən ümdə məsələlərədn biri də vətən müharibəsi qaziləri və şəhid ailələri , onların sosial vəziyyəti , qayğıları və problemləridir.Rayon rəhbərliyi , ayrı- ayrı məsul şəxslər mütəmadi olaraq qazi , şəhid ailələrinə baş çəkir , onlara mənəvi və maddi dəstəklərini nümayiş etdirilər.
Şəhidlərin xatrəsinin əbədiləşdirilməsi üçün rayonun ayrı- ayrı qəsəbə və kəndlərində , o cümlədən mərkəzdə bir çox abidə kompleksləri inşa edilib və bu iş davam etməkdədir.
RİH başçısı xüsusi tapşırığı ilə şəhidlərin ölməz xatirəsini əbədiləşdirmək üçün həyata keçiriləcək layihələrdən biri də ki, Abşeron rayonunda yaşıllıq zolağının salınmasıdır. Burada hər şəhidin adına ağac əkiləcək və həmin şəhid haqqında məlumatları özündə əks etdirən lövhə asılacaq. Bundan əlavə, şəhidlərin adlarının əbədiləşdirmək, anım və bayram tədbirlərini bir mərkəzdə keçirmək məqsədi ilə Xırdalan şəhərində böyük Xatirə Anım Kompleksi inşa olunacaq. Artıq bununlarla bağlı yaxın zamanlarda işlərə başlanılması nəzərdə tutulmuşdur.
Göründüyü kimi , Abşeron rayonunda həyata keçirilən bütün işlər və keçirilməsi nəzərdə tutulan bütün layihələr rayonun sosial- iqtisadi həyatının inkişafına , insanların rifah halının yaxşılasmasına , bir sözlə, dövlətimizə və dövlətçiliyimizə şərəf və ləyaqətlə xidmətə köklənib.Cəsarətlə demək olar ki , Abşeron etibarlı və əmin əllərdədir.
Qarşıdan bütün müsəlman dünyasının müqəddəs bayramlarından olan Qurban bayramı gəlir. Bu münasibətlə başda Abidin müəllim olmaqla bütün abşeronluları təbrik edir , kəsilən qurbanlarının , edilən dualarının Rəbbimizin dərgahında qəbul olmasını diləyirik.
Müşfiq Kişiyev.
Sərhədin delimitasiyası prosesi vaxt aparır.
Bakı Şəhər Mənzil Kommunal Təsərrüfat Departamentinin rəisi Rəfail Mehralıyev - Bakı Şəhər Mənzil Kommunal Təsərrüfatı Departamenti tərəfindən Böyük Britaniyanın Mott MacDonald şirkəti ilə birgə hazırlanmış bərk məişət tullantılarının yığılması, daşınması və çeşidlənməsinin ən müasir səviyyədə təşkil edilməsi ilə bağlı layihənin icrası artıq üçünci ildir ki, uğurla həyata keçirilir. Əvəlcə pilot layihə kimi Nərimanov rayonunda başlanan layihənin yüksək səviyyədə icrası nəticəsində xeyli irəliləyişlər əldə olunduğundan müqavilə şərtlərinə uyğun olaraq keçən il mərhələli şəkildə daha 3 paytaxt rayonu – Nizami, Nəsimi və Yasamal rayonları da bu layihəyə qoşulub.
Sakinlərin rahatlığı üçün bu rayonlarda ilkin mərhələdə Bakı Şəhər və Rayon İcra Hakimiyyətlərinin əməkdaşları, bələdiyyə, təsərrüfat xidmətləri, gənclər və “Regional İnkişaf” İctimai Birliyinin könüllülər bu işlərə cəlb edilib, geniş maarifləndirici işlər aparılıb.
Layihənin tətbiqi və gedişatının monitorinqi məqsədi ilə ayrıca hər bir rayon üzrə toplanan çeşidlənmiş tullantıların tərkibi və çəkisi apaşdırılır, nəticələr əvvəlki müddətlə müqayisə edilir. Görülən hazırlıq tədbirlərin və təbliğat işlərinin nəticəsi kimi bu layihənin icrasina ötən ilin may ayında başlanılan Yasamal rayonunda əldə edilən nəticələri uğur saymaq olar. Belə ki, əgər layihənin tətbiqinin ilk günündə çeşidlənmiş tullantının həcmi bir gündə 6 - 8 ton, sonradan isə tədricən 11 ton olmuşdusa, hazırda bu rəqəm gündəlik təqribən 20 - 22 ton arası təşkil edir. Bu da ilk növbədə, əldə edilən təcrübə, həmçinin könüllülərin, kommunal xidmət əməkdaşlarının sakinlər arasında apardığı düzgün maarifləndirmə işlərinin nəticəsidir. Eyni zamanda Yasamal rayon sakinləri də ilk gündən bu layihənin tətbiqində yaxından iştirak edirlər.
Qeyd edilməlidir ki, ətraf mühitin çirklənmədən qorunması çox mühüm əhəmiyyət kəsb edən bu layihənin uğurla həyata keçirilməsi və paytaxt sakinlərinə göstərilən xidmətlərin səviyyəsinin daha da artırılması məqsədi ilə ölkə başçısının ayırdığı maliyyə vəsaiti hesabına Bakı şəhər kommunat təsərrüfatı xidmətləri üçün 57 ədəd kommunal təyinatlı müasir avtonəqliyyat vasitələri və mexanizmlər alınıb. Yeni texnikaların tətbiqi əhaliyə göstərilən kommunal xidmətlərin səviyyəsini yüksəldərək kommunal xidmətlərin mövcud avtoparkının yeniləşməsinə böyük kömək olmuşdur. Cari ildə də yeni texnikaların alınması nəzərdə tutulub.
Qeyd edilən layihənin uğurla həyata keçirilməsi şəhərimizin təmiz saxlanılmasına, gözəlləşməsinə, ətraf mühitin və sağlamlığınızın qorunmasına, yeni ekoloji, sanitar mədəniyyətin formalaşmasına və iqtisadi səmərə əldə olunmasına xidmət edəcəkdir.
Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin Mətbuat Xidməti
Bu il görkəmli şərqşünas alim, maarifçi, Rusiya Elmlər Akademiyasının ilk azərbaycanlı üzvü Mirzə Kazım bəyin 220 illik yubileyi tamam olur.
"Təbii balın faydalarına dair maarifləndirmə işi genişləndikcə, günbəgün təbii bala olan tələbat da artmağa başlayıb.
Qərbin sanksiyaları Rusiyanı zəiflədə bilmədi və onları tətbiq edənlərə daha çox ziyan vurdu. Bu barədə Qərb mətbuatı (The Hill) yazır. Məqalə müəllifləri qeyd edir ki, ABŞ sevimli siyasi aləti ilə özünün “qlobal üstünlüyünün” tabutuna son mismar vurmaq riski ilə üzləşir. Rusiyanın Ukraynadakı hərbi əməliyyatı artıq beşinci aydır və Qərb liderləri açıq şəkildə olmasa da, Moskvaya qarşı görünməmiş sanksiyaların onların öz iqtisadiyyatlarına zərər verdiyini, lakin Kremlin hərbi maşınına ciddi ziyan vurmadığını etiraf etməyə başlayırlar. Son G-7 və NATO sammitlərinin göstərdiyi kimi, Qərb liderləri Rusiya prezidentini dayandırmaq üçün yeni yollar tapa bilmirlər.
Əslində ABŞ-ın başçılıq etdiyi sanksiyaların nəticələrindən biri də ucuz neft və qaz dövrünün sonu oldu. Onlar inflyasiyanın artmasına, tədarük çatışmazlığına və Qərbi təhdid edən tənəzzülə töhfə veriblər. Kasıb ölkələrdə sanksiyalar yanacaq və ərzaq qiymətlərini artırıb, ictimai rifahı və siyasi sabitliyi təhdid edib. İqtisadi məhdudlaşdırıcı tədbirlər həmişə arzuolunmaz və gözlənilməz nəticələr yaradır, lakin ABŞ üçün onlar sevimli siyasi alətə çevriliblər.
Vaşinqtonun Kuba, İran, Şimali Koreya, Suriya və Venesuela kimi kiçik və iqtisadi cəhətdən zəif ölkələrə qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalar onları davranışlarını dəyişməyə məcbur etməyib. Lakin bu fakt Qərb liderlərinin strateji şövqünü heç bir şəkildə azaltmadı və onlar sanksiyaları ön plana çıxararaq, böyük xammal ehtiyatlarına və ən böyük arsenalına malik olan Rusiyaya qarşı hərtərəfli hibrid müharibəyə başladıqda onların gözləntilərini azaltmadı.
Sanksiyaya məruz qalan ölkənin ölçüsü nə qədər böyükdürsə, onun imkanları bir o qədər çox olur və məhdudiyyətlərin çəkindirici təsiri bir o qədər zəif olur. Qərb başa düşməyə başlayır ki, böyük və güclü dövlətə qarşı iqtisadi tədbirlər onları tanıdan ölkələr üçün ciddi xərclərlə doludur, həm də onlardan istifadə etməkdən imtina edənlər üçün bir nemət olur. Qeyd etmək lazımdır ki, sanksiyalar Rusiyaya bahalı enerji resurslarının ixracından gözlənilməz gəlirlər verdi və heç bir qiymət məhdudiyyəti bu gəlirləri əhəmiyyətli dərəcədə azalda bilməz.
Bu gün Rusiyaya qarşı sanksiya siyasətinin getdikcə aşkar çatışmazlıqları Qərbin gücünün və təsirinin məhdudlaşdırılmasını ön plana çıxarır. İqtisadi güc Şərqə axır və Qərbin qərarlarının gücünü göstərmək üçün çoxsaylı xarici tərəfdaşlara ehtiyacı var. Lakin qeyri-Qərb dünyasının əksəriyyəti sanksiyalar kampaniyasına qoşulmaqdan imtina edib. Qlobal Cənubun bütün aparıcı demokratik dövlətləri, İsrail, eləcə də Fars körfəzi ölkələri NATO ilə Moskva arasındakı münaqişədə heç bir tərəfi tutmaq istəmirlər.
Əsas dərs ondan ibarətdir ki, prezident Bayden Rusiyaya qarşı ağır iqtisadi cəza tətbiq etmək hədələri ilə Putini kütləvi hərbi əməliyyata başlamaqdan çəkindirə bilmədi. Həm də Qərbin sanksiyalarının Kremlin hərbi səylərinə demək olar ki, heç bir təsiri olmadı. Lakin Qərb bu dərsə məhəl qoymur və getdikcə daha çox cəza tədbirləri tələb edir. Rusiyaya qarşı sanksiyalar artır və Ukraynaya ölümcül hərbi yardım artmaqdadır, sanki ABŞ-ın Kremlə təzyiq etmək və münaqişəyə qarışmaq istəyində heç bir məhdudiyyət yoxdur.
ABŞ Milli Kəşfiyyatının direktoru Avril D. Haines ötən həftə etiraf edib ki, Rusiya artıq Ukrayna ərazisinin beşdə birini işğal edib. Ancaq bu, Avropanın ən böyük ölkəsidir, tamamilə öz sərhədləri daxilindədir. Hayns qeyd etməyib ki, Moskva hazırda Ukraynanın minerallarla zəngin sənaye rayonlarına, enerji resurslarının 90%-dən çoxuna (bütün dənizdəki neft yataqları daxil olmaqla), liman və gəmiçilik infrastrukturunun böyük hissəsinə nəzarət edir. O, həmçinin Krıma strateji əhəmiyyətli quru körpüsü yaradıb və Azov dənizini daxili sularına çevirib.
Bayden mart ayında vaxtından əvvəl sanksiyaların "Rusiya iqtisadiyyatını əzəcəyi" və "rublun zibilliyə çevriləcəyi" ilə öyünürdü. Lakin Rusiyaya qarşı sanksiya kampaniyası səmərəsiz olduğunu sübut etdi və Putinin Ukrauna kampaniyası öz sürətini azaltmaq niyyətində deyil.
Əsas səbəblərdən biri Rusiyanın hələ də güclü maliyyə imkanlarına malik olmasıdır. Qərb ölkələri Rusiya Mərkəzi Bankının təxminən 400 milyard dollarlıq aktivlərini, həmçinin ən azı 240 milyard dollarlıq şəxsi sərvətini dondursalar da, bu gün Moskvanın təxminən 300 milyard dollar qızıl-valyuta ehtiyatı var. Rubl isə dollar qarşısında daim möhkəmlənir və onun məzənnəsi artıq son 7 ildə rekord həddə çatıb.
Qərb nəhayət ki, xoşagəlməz reallığı dərk etməyə başlayır. “Rusiya uduzur” və “Putin məğlubiyyətdən qaça bilməyəcək” kimi bəyanatlar, Moskvaya qarşı misli görünməmiş sanksiyalara və Ukraynaya silah-sursat daşınmasına baxmayaraq, Rusiya ordusunun sonda Ukrayna ərazisinin böyük bir hissəsinə daimi nəzarəti bərqərar edəcəyi ilə bağlı gizli qorxularla əvəz olunur.
Avropa Rusiyanın maliyyə sisteminə zərbə vurmaq istəyi barədə “JB Press” nəşri də yazı dərc edib. Bildirilir ki, Moskvaya qarşı sanksiyalar Aİ-ni dərin iqtisadi böhran riski qarşısında qoyur və vəziyyət daha da pisləşə bilər. Sərt reallıq budur ki, indiyə qədər Qərb Rusiyaya qarşı tətbiq etdiyi sanksiyalardan uduzur. Bunu Qərb maliyyə bazarlarının qərəzsiz təhlilinin nəticələri və Avropa Mərkəzi Bankının məlumatları göstərir. Qərbi Avropa ölkələri AMB-nin faiz dərəcəsinin artırılmasının qaçılmaz ehtiyacı fonunda Ukraynada atəşkəs əldə etməyə çalışırlar.
Qlobal inflyasiyanın sürətlənməsi, resurs və ərzaq çatışmazlığı ilə bağlı artan narahatlıqlar fonunda Rusiya özünü təmin edən iqtisadi sistem qurur. Moskvanın valyuta ehtiyatları hazırda dünyada beşinci yerdədir və demək olar ki, bütün ABŞ Xəzinədarlıq istiqrazları Rusiyanın Ukraynada hərbi əməliyyatına başlamazdan illər əvvəl satılıb. Rusiyanın valyuta ehtiyatlarının 20%-dən çoxu metal qızıldır. Rusiyanın cari hesabı müsbət ərazidə qalır və dövlət borcunun qalığı ümumi daxili məhsulun cəmi 19%-ni təşkil edir. Bu, büdcə kəsirinin sürətlə artdığı Qərb ölkələri ilə ziddiyyət təşkil edir. Yaponiyada dövlət borcu illik ÜDM-in 225% (2000-ci ildə - 109%), ABŞ-da müvafiq olaraq 118% və 53%, Böyük Britaniyada - 103% və 38%, hətta Çində - 72% və 22% təşkil edir. . Rusiyaya gəlincə, Dünya Bankının məlumatına görə, burada mənzərə təəccüblü tərsinə çevrilib: hazırda Rusiyanın daxili dövlət borcu ÜDM-in 19%-ni təşkil edir, 2000-ci ildə isə 91% idi.
Qərb ölkələri Rusiyaya qarşı hərbi əməliyyatlar aparmaq üçün Ukraynaya silah göndərir və eyni zamanda Rusiya banklarının beynəlxalq ödəniş sistemindən (SWIFT) kənarlaşdırılması kimi anti-Rusiya iqtisadi sanksiyaları tətbiq edir. Lakin Rusiya buna fəal şəkildə qarşı çıxır. Öz əlinə oynayır ki, hazırda taxıl və gübrə ixracının azalması səbəbindən bu malların qlobal bazarları güclü aşağı meyllər nümayiş etdirir. Ümumiyyətlə, onlarla bağlı vəziyyət Rusiya üçün çox uğurla inkişaf edir və hətta sovet dövrünün ən güclü illərinə bənzəyir.
Geriyə nəzər salsaq, 1989-cu ildə “Soyuq Müharibə” başa çatdıqdan sonra Şərqi Avropa ölkələri üçün onların məhsulları üçün kanallar və bazarlar genişləndi və ümumiyyətlə, ucuz işçi qüvvəsi hesabına onların istehsalının maya dəyəri azaldı. Planetdə bərqərar olmuş sülh qlobal iqtisadi inkişafın hərəkətverici qüvvəsinə çevrilmişdir. Ancaq indi bu şərtlər pozulub, saatın əqrəbləri 30 il əvvəlki vəziyyətə qayıdıb.
Qərb ölkələrinin ən böyük zəifliyi böyük dövlət borcu ilə yüklənmiş maliyyələridir. Əsas neft və taxıl ixracatçısı olan Rusiya ilə ticarət əlaqələri Qərb tərəfindən qəsdən kəsildiyindən bu və digər əmtəə məhsullarının dünya qiymətləri kəskin şəkildə qalxdı, faiz dərəcələri yüksəldi, səhmlərin qiymətləri isə tam çökmək ərəfəsindədir.
Rusiyaya və qonşu ölkələrə iri həcmdə kreditlər vermiş Avropanın iri banklarının səhmlərinin aşağı düşməsi xüsusilə qorxuludur. Orta hesabla, bu səhmlər bu ilin fevral ayının ən yüksək göstəricilərindən 30-40% aşağı düşüb. “Raiffeisen Bank”-ın təəccüblü mənzərəsi var: onun səhmlərinin dəyəri 01.02.2022-ci il tarixinə nominalın 100%-dən 17.06.2022-ci il tarixinə 37%-ə düşüb. Fransız “Societe Generale” oxşar dinamika nümayiş etdirir - müvafiq olaraq 100% və 63%. İtalyan “UniCredit” - 100% və 61%. Bir çox Avstriya bankının səhmlərinin dəyəri fevral ayının qiymətinin yarısından aşağı düşüb. Eyni zamanda, avro/dollar məzənnəsi də kəskin ucuzlaşıb. İndi də deyəsən, Avropanın bütün guşələrində Avropa iqtisadiyyatının anti-Rusiya sanksiyaları fonunda sözün əsl mənasında “qanaxma” hayqırtıları eşidilməyə başlayıb.
Qeyd edək ki, Rusiyada səhmlərin qiymətləri və valyuta məzənnələri Rusiya xüsusi əməliyyatı başlayandan dərhal sonra kəskin ucuzlaşsa da, zaman keçdikcə xeyli bahalaşıb və rublun avroya nisbətdə məzənnəsi 2015-ci ilin səviyyəsinə qayıdıb. Əgər mart-aprel aylarında orta hesabla 90 rubl təşkil edibsə və 146,2 rubla (bu il qeydə alınan ən yüksək göstərici) “sıçrayıb”sa, iyunun 24-də o, uzun müddətdir stabil olan 57,2 rubl səviyyəsində sabitləşib.
Başqa sözlə, Ukrayna münaqişəsində kimin qalib, kimin isə uduzan tərəf olduğunu siz deyin. Reallığı başqa mənbələrdə də axtarmaq olar. Amma rəqəmlərin bir o qədər də fərqlənməyəcəyi qənaətindəyik…
Avropa Birliyi Rusiyanın Ukraynada apardığı hərbi əməliyyata qarşı sanksiyaları daha da gücləndirəcək.